Ein tankevekkjar for oss alle
Thorvald Steen skriv sterkt og stillferdig om livet med kromosomfeil.
Marko Kanic spelar hovudrolla i stykket som tek opp spørsmål om skam, teiing og ærlegdom.
Foto: Stig Håvard Dirdal
Rogaland Teater, Teaterhallen
Thorvald Steen:
Det siste fotografiet
Dramatisering, regi og scenografi: Anders T. Andersen
Kostyme: Kari Helene Gryte
I romanane Det kvite badehuset (2017) og Det siste fotografiet (2019) har forfattaren Thorvald Steen gått tett inn på sitt eige liv og den nære familien, muskelsjukdommen sin og skamma somme av dei næraste har kjent på som følgje av denne. I Anders T. Andersens dramatisering og regi har det blitt ei fin og velspelt framsyning som ikkje berre kastar lys over sjukdommen, som er alvorleg nok i seg sjølv, men som tek opp viktige sosiale og eksistensielle spørsmål knytte til han. Ein tankevekkjar for alle med enkle meiningar om sorteringssamfunnet.
Fungerer godt
Den dramaturgiske løysinga er enkel, men fungerer godt. Dette er dialog- og forteljeteater med innslag av dramatisering, der forteljinga heile tida flyttar seg mellom fleire røyster. Hovudpersonen sjølv (Marko Kanic) sit i rullestol. Rundt seg har han dottera (Mari Strand Ferstad), legen (Even Stormoen) og fetteren (Espen Hana) han i mange år ikkje ante at han hadde. Etter kvart kjem også mora (Kirsten Hofseth) på scenen, og svært, svært motvillig bidreg ho til at vi skjønar meir om kvifor den arvelege sjukdommen helst ikkje skulle snakkast om.
Eit høgdepunkt er scenen der dottera, som alt har fått sjukdommen, litt nølande fortel faren at ho er gravid. Dette er jenta som ti år gammal, då faren spurde om ho ville ønskt at han skulle ta ei vedunderpille mot sjukdommen, om ein slik hadde funnest, svara at det ville ho ikkje, for då ville han ikkje lenger vere den faren ho kjende og var glad i. Sterkt og klokt, som mykje i denne sceneversjonen.
Ein sjukdom
Sjølv om framsyninga gir eit godt konsentrat av dei to bøkene, og sjølv om ho har mange kvalitetar, melder likevel eit spørsmål seg: Er det naudsynt å lage teater av to lett tilgjengelege, leseverdige romanar som med endå større djupn syner fram denne problematikken? Dramatisering av romanar, nye og eldre, er blitt ein sjukdom i norsk teater, og aukar i omfang år for år. Kan det verkeleg vere så smått med anna dramatisk råstoff at teatersjefane og dramaturgane stadig oftare må ty til slike løysingar?
Jan H. Landro
Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast skribent
i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Rogaland Teater, Teaterhallen
Thorvald Steen:
Det siste fotografiet
Dramatisering, regi og scenografi: Anders T. Andersen
Kostyme: Kari Helene Gryte
I romanane Det kvite badehuset (2017) og Det siste fotografiet (2019) har forfattaren Thorvald Steen gått tett inn på sitt eige liv og den nære familien, muskelsjukdommen sin og skamma somme av dei næraste har kjent på som følgje av denne. I Anders T. Andersens dramatisering og regi har det blitt ei fin og velspelt framsyning som ikkje berre kastar lys over sjukdommen, som er alvorleg nok i seg sjølv, men som tek opp viktige sosiale og eksistensielle spørsmål knytte til han. Ein tankevekkjar for alle med enkle meiningar om sorteringssamfunnet.
Fungerer godt
Den dramaturgiske løysinga er enkel, men fungerer godt. Dette er dialog- og forteljeteater med innslag av dramatisering, der forteljinga heile tida flyttar seg mellom fleire røyster. Hovudpersonen sjølv (Marko Kanic) sit i rullestol. Rundt seg har han dottera (Mari Strand Ferstad), legen (Even Stormoen) og fetteren (Espen Hana) han i mange år ikkje ante at han hadde. Etter kvart kjem også mora (Kirsten Hofseth) på scenen, og svært, svært motvillig bidreg ho til at vi skjønar meir om kvifor den arvelege sjukdommen helst ikkje skulle snakkast om.
Eit høgdepunkt er scenen der dottera, som alt har fått sjukdommen, litt nølande fortel faren at ho er gravid. Dette er jenta som ti år gammal, då faren spurde om ho ville ønskt at han skulle ta ei vedunderpille mot sjukdommen, om ein slik hadde funnest, svara at det ville ho ikkje, for då ville han ikkje lenger vere den faren ho kjende og var glad i. Sterkt og klokt, som mykje i denne sceneversjonen.
Ein sjukdom
Sjølv om framsyninga gir eit godt konsentrat av dei to bøkene, og sjølv om ho har mange kvalitetar, melder likevel eit spørsmål seg: Er det naudsynt å lage teater av to lett tilgjengelege, leseverdige romanar som med endå større djupn syner fram denne problematikken? Dramatisering av romanar, nye og eldre, er blitt ein sjukdom i norsk teater, og aukar i omfang år for år. Kan det verkeleg vere så smått med anna dramatisk råstoff at teatersjefane og dramaturgane stadig oftare må ty til slike løysingar?
Jan H. Landro
Jan H. Landro er forfattar, journalist og fast skribent
i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Abid Raja er advokat og Venstre- politikar.
Foto: Lina Hindrum
Det trugande utanforskapet
På sitt beste er Vår ære og vår frykt historia om ei integrering på retur og ei kraftig åtvaring om kva som kan skje som følgje av det.
Fargerikt om tolsemd
Me får garantert høyra meir til komponisten Eilertsen.
Birger Emanuelsen har skrive både romanar, essay og sakprosa etter debuten i 2012.
Foto: Christopher Helberg
Endringar til godt og vondt
Birger Emanuelsen skriv om folk slik at ein trur på det.
Me drog til månen av di det var teknologisk mogleg. Eit strålande døme på det teknologiske imperativet. Her vandrar astronaut Buzz Aldrin frå Apollo 11 rundt og les sjekklista si på venstre arm på ekte ingeniørvis.
Kjelde: Nasa
Teknologisk imperativ!
«Birkebeinerne på ski over fjellet med kongsbarnet».
Foto: Morten Henden Aamot
Eit ikonisk stykke kunst er kome heim
Medan gode krefter arbeider for å etablere eit museum for kunstnarbrørne Bergslien på Voss, har den lokale sparebanken sikra seg ein originalversjon av eit hovudverk av målaren Knud Bergslien.
Papiravisa