Rock

St. Vincent:

All Born Screaming

Total Pleasure Records/VMG

Kvifor er det ein fest å lytte til St. Vincents nye album, All Born Screaming? Kvar skal ein byrje?

Kanskje med «Violent Times», som kjem vel halvvegs i plata: Eit veritabelt trøkk i blåsarar og gitarar dreg deg inn, idet røysta til Annie Clark skildrar søvnlause netter tyngde av dødsangst. Samstundes løftar ho fram biletet av dei vidgjetne leivningane frå Pompeii, der to menneskekroppar omfamnar kvarandre – det siste dei gjer før dei andar ut i vulkanutbrotet, som tok fleire tusen menneskeliv.

Ingen andre lagar musikk heilt som dette.

Eld og oske

Eld og oske er sentrale motiv på All Born Screaming, som innleier sin første mørke halvdel med flammane frå helvete («Hell Is Near») og mobiliserer eit slags håp midtvegs, som plata til slutt kraftfullt skal munne ut i med tittelsporet.

Tre år har gått sidan den elegante retroplata Daddy’s Home, men denne utgåva av St. Vincent er nok nærare den vi kjenner frå det beste albumet hennar, St. Vincent (2014), og oppfølgjaren Masseduction (2017). I dette tilfellet inneber dette ei revitalisering, ei tilbakevending til det som er essensen i denne artistens uttrykk.

St. Vincent er artistnamnet til Annie Clark.

Foto: Alex Da Corte

Eg oppdaga Annie Clark for alvor då St. Vincent kom, og frydar meg dermed over All Born Screaming. For verkeleg å kunne gå heile vegen og reindyrke sine eigne idiosynkratiske krumspring står Clark sjølv for produksjonen, som er merkt av ein tøyleslaus perfeksjonisme og kresen vitalitet. Tusenvis av versjonar og timar i studio har ført fram til årets utgiving – Clark har leitt fram, og rota rundt i, si heilt eigne verktøykasse, og dundrar på med sine herlege stakkato gitarriff og -soloar, i genialt arrangerte popkomposisjonar, som rommar velvalde nikk til både Prince og Nine Inch Nails.

Avgrunn og ekstase

På All Born Screaming er livet både avgrunn og ekstase, og St. Vincent trivst med å nærme seg ytterpunkta i tilværet. «The Power’s Out» siterer Bowies rytmespor på apokalyptiske «Five Years» (1972) og er klassisk St. Vincent – i songen samlar alle byens meir eller mindre lause fuglar seg i eit postapokalyptisk scenario, idet konfettien lavar ned til eit bakteppe av ein slags allsong av ulande gitarar.

Det avsluttande tittelsporet, som med sine knappe sju minutt får setje punktum denne gongen, trekkjer linene frå livets første stund til den siste: «We are all born screaming». For kva er det vi gjer idet vi trekkjer våre første pust og vert kasta inn i det jordiske livet? Vi har ikkje noko anna val enn å belje laus, la det stå til, og gjere så godt vi kan.

Øyvind Vågnes

Øyvind Vågnes er forfattar, professor ved Universitetet i Bergen, og fast musikkskribent i Dag og Tid.