Drama / Komedie

Regi: Aki Kaurismäki

Høstgule blader (Orig.tit.: Kuolleet lehdet)

Med: Alma Pöysti, Jussi Vatanen, Martti Suosalo
Kinofilm med premiere 25. desember

Holappa (Vatanen) drikk tett. Han har lommelerka på lur også når han er i sving i industrijobben. Ansa (Pöysti) er samvitsfull og raus, men får sparken då ho blir teken i å ta med seg ein blings som er utgått på dato, frå jobben sin på daglegvarebutikken. Ho har uansett ikkje skikkeleg kontrakt. Båe er einsame. Tungsinnet hjå Holappa hindrar oss ikkje i å heie hardt på at dei to skal finne kvarandre.

Varm kulde

Aki Kaurismäki er i slag. Omgjevnadene og figurane er så typiske for regissøren at han nesten verkar parodiere seg sjølv. Dei to turtelduene er spelte av Alma Pöysti og Jussi Vatanen. Dei vantar fartstid med den store regissøren, men passar perfekt. Andleta er stoiske og alvorlege. Dialogen er lakonisk.

Menneska er stiliserte, slik barane, gatene og kleda også er det. Bileta ber varme. Ingenting tyder på at dette er eit heseblesande, høgteknologisk land, men eg får auge på ein enkel Nokia-telefon. Kalenderen på veggen er rett nok frå 2024, men verda til Kaurismäki har ikkje endra seg stort dei siste tiåra.

Trass i den lågmælte stilen ser ein strenge meldingar frå finnen. Fattigdom, alkoholisme og rettsløyse i arbeidslivet pregar eit kaldt Finland styrt av kynisme og griskleik. Sinnet brenn på lågbluss. Ingen skrik eller demonstrerer. Det er kraft i stilla.

Fjong klang

Det er karaoke på puben då dei to hovudfigurane først kikar på kvarandre. Musikken er eit berande element.

Olavi Virta er ein gjengangar. Han var kjend som kongen av finsk tango, men fleskar òg til med ein finsk versjon av «Mambo Italiano».

Verdas største tangostjerne Carlos Gardel må med. Ei sviske frå Helena Siltala er herleg. Mellom eldre slagarar er ei konsertscene med synthpopsystrene i Maustetytöt høgdepunktet.

I lag med musikknerden kjem filmelskaren Kaurismäki fram i plakatar av franske klassikarar og ein kinotur for å sjå den nye zombiekomedien til Jim Jarmusch. Publikum samanliknar The Dead Don’t Die med fransk nybølge utan ei mine. Det er vittig.

Situasjonar og kommentarar med komisk snert kjem tett. Eg ler og smiler. Humoren byggjer på små fakter og er mørk. Stemninga er ei nyting. Kjærleiken strøymer i meg, for figurane, for den lune, absurde humoren og for den gode og modige filmen.

Trass i tristesse er Høstgule blader ein beint fram godmodig film. Det er ei glede å sjå film av ein særeigen, sann filmkunstnar som Kaurismäki på kino. Filmen har hatt festival- og spesialvisningar i haust, men kjem på kino landet over til jul. Gled dykk.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.