JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

FilmMeldingar

Den kulaste draken

Denne dokumentaren om ikonet Bruce Lee viser at han vart ikonisk mot alle odds.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Bruce Lee i filmen frå 1973.

Bruce Lee i filmen frå 1973.

Foto: Bettmann

Bruce Lee i filmen frå 1973.

Bruce Lee i filmen frå 1973.

Foto: Bettmann

2730
20200703
2730
20200703

Dokumentar

Regi: Bao Nguyen

Be Water

Med: Bruce Lee, familie, vener
NRK

Kona, dottera og ymse filmbransjefolk fortel om den spede starten, kampen om aksept og den spektakulære, men post mortem-suksessen han endeleg oppnådde.

Kung Fu

Bruce Lee vart fødd i 1940 på Chinese Hospital i San Francisco, då faren på den tida turnerte med ein operatrupp i USA. Oppveksten fekk han i Hong Kong, men faren sende sonen tilbake til Sambandsstatane for å få skikk på han. Denne splittinga mellom aust og vest er kanskje det mest fascinerande med dokumentaren Be Water, som viser forskjellsbehandlinga asiatiske vart og framleis vert utsette for i landet der alle skal vera jamstilte, men aldri ser ut til å verta det.

Stereotypiske framstillingar av den servile asiaten med gliper til auge og tannfylte flir såg ut til å regjera så til dei grader at då den karismatiske, knallpene, dyktige Bruce Lee fekk gehør for kampsportideane sine via TV-serien Kung Fu, gav dei heller den kvite skodespelaren David Carradine hovudrolla. Ein annan TV-serie, Green Hornet (1966–67) lét likevel Lee få jobben som hjelparen Kato, der han fekk vist fram evnene sine.

Utover dette var det som kung fu-trenar for skodespelarar som Steve McQueen og James Coburn han kom nærast Hollywood. For roller som den underdanige, latterlege kinesartenaren nekta han å ta, og då var det ikkje mykje att for han i USA.

Drakevegen

Eg hugsar ikkje kor gamal eg var då eg såg Enter the Dragon (1973), men filmen gjorde uutsletteleg inntrykk på meg. Ikkje berre den utruleg stilige filminga og dei fabelaktige slåstscenene med Bruce Lee i sakte film, men det at damer spelte både tøffe heltinner og tøffe slemmingar og slo frå seg så det stod etter.

Det var ingenting servilt over Lees karakter her – tvert om. For meg manifesterte han seg som nok ein asiatisk stereotyp: den sindige, kloke, filosofiske, fysisk overlegne kinesaren. Bruce hadde flytta tilbake til Hong Kong og spelt inn Way of the Dragon (1972) og Fist of Fury (1972), produsert for eit kinesisk publikum. Endeleg ville amerikansk filmbransje satsa på han, men rett før Enter the Dragon skulle ha premiere i Los Angeles, døydde Bruce Lee.

Eg kjem ikkje over kva for ein enorm storleik han faktisk er i dag; det er nesten femti år sidan han døydde, og det med berre ein knapp handfull filmar på CV-en. Men vegen fram til der vegen brått slutta, har eg visst lite om. Og eg har ikkje reflektert overvettes over kva generasjonar av kinesisk-amerikanarar har tolt av nedverdigande framstillingar. Det fekk Be Water meg til å gjera.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dokumentar

Regi: Bao Nguyen

Be Water

Med: Bruce Lee, familie, vener
NRK

Kona, dottera og ymse filmbransjefolk fortel om den spede starten, kampen om aksept og den spektakulære, men post mortem-suksessen han endeleg oppnådde.

Kung Fu

Bruce Lee vart fødd i 1940 på Chinese Hospital i San Francisco, då faren på den tida turnerte med ein operatrupp i USA. Oppveksten fekk han i Hong Kong, men faren sende sonen tilbake til Sambandsstatane for å få skikk på han. Denne splittinga mellom aust og vest er kanskje det mest fascinerande med dokumentaren Be Water, som viser forskjellsbehandlinga asiatiske vart og framleis vert utsette for i landet der alle skal vera jamstilte, men aldri ser ut til å verta det.

Stereotypiske framstillingar av den servile asiaten med gliper til auge og tannfylte flir såg ut til å regjera så til dei grader at då den karismatiske, knallpene, dyktige Bruce Lee fekk gehør for kampsportideane sine via TV-serien Kung Fu, gav dei heller den kvite skodespelaren David Carradine hovudrolla. Ein annan TV-serie, Green Hornet (1966–67) lét likevel Lee få jobben som hjelparen Kato, der han fekk vist fram evnene sine.

Utover dette var det som kung fu-trenar for skodespelarar som Steve McQueen og James Coburn han kom nærast Hollywood. For roller som den underdanige, latterlege kinesartenaren nekta han å ta, og då var det ikkje mykje att for han i USA.

Drakevegen

Eg hugsar ikkje kor gamal eg var då eg såg Enter the Dragon (1973), men filmen gjorde uutsletteleg inntrykk på meg. Ikkje berre den utruleg stilige filminga og dei fabelaktige slåstscenene med Bruce Lee i sakte film, men det at damer spelte både tøffe heltinner og tøffe slemmingar og slo frå seg så det stod etter.

Det var ingenting servilt over Lees karakter her – tvert om. For meg manifesterte han seg som nok ein asiatisk stereotyp: den sindige, kloke, filosofiske, fysisk overlegne kinesaren. Bruce hadde flytta tilbake til Hong Kong og spelt inn Way of the Dragon (1972) og Fist of Fury (1972), produsert for eit kinesisk publikum. Endeleg ville amerikansk filmbransje satsa på han, men rett før Enter the Dragon skulle ha premiere i Los Angeles, døydde Bruce Lee.

Eg kjem ikkje over kva for ein enorm storleik han faktisk er i dag; det er nesten femti år sidan han døydde, og det med berre ein knapp handfull filmar på CV-en. Men vegen fram til der vegen brått slutta, har eg visst lite om. Og eg har ikkje reflektert overvettes over kva generasjonar av kinesisk-amerikanarar har tolt av nedverdigande framstillingar. Det fekk Be Water meg til å gjera.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

President Donald Trump held valkampmøte i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB

KommentarSamfunn

Få dagar før det amerikanske presidentvalet er det klart at Donald Trump kan bli vald.

Kva kan ein Trump-siger få å seia for verda, for Europa og for Noreg?

Halvor Tjønn
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.

Foto: Evan Vucci / AP / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Harris blir heimsøkt av inflasjonen

Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.

Foto: Beate Oma Dahle / NTB

Samfunn
Sofie May Rånes

– Meiningslaust å straffe sjuke

Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø
Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Høyanger i Vestland er ein relativt urban industristad, men talet på innbyggarar går éin veg. I fjor mista dei Tronvik, ei ruseining med 50 tilsette under Helse Førde. Å miste den vidaregåande skulen vil vere endå ein spikar i kista.

Foto: Marit Hommedal / NTB

ØkonomiSamfunn

Med skulane som hjørnesteinar

Det er dyrt å drive ein halvfull skule. Men kostnaden ved å flytte elevane om skulen blir nedlagd, er vanskelegare å rekne ut.

Marita Liabø

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis