Ut på tur
Kjersti Kollbotn veit å vise noko utan å seie det.
Kjersti Kollbotn har skrive ein roman om indre og ytre ustabilitet.
Foto Marie Haugen / Cappelen Damm
Roman
Kjersti
Kollbotn:
Vedvarande svake lag
Cappelen Damm
Kjersti Kollbotn debuterte i vaksen alder i 2009 med romanen Eg er mamma. Eg skal vere god der ho tematiserte omsorgssvikt hos ei mor med to mindreårige ungar. I romanen Dis (2020) møter vi dei to barna som vaksne, no med ei invaderande og overbeskyttande mor.
Kjersti Kollbotn har budd i Tromsø i mange år, men ho er opphavleg frå Nordfjord, og handlinga i romanane hennar vekslar mellom Tromsø og Vestlandet, gjerne i form av ein biltur frå nord til sør. Slik også i årets roman.
Ei indre reise
53-årige Emil Strand har fylt bilen med turutstyr og proviant, ski og truger og legg ein vårdag ut på ein impulsiv eller planlagd tur til Sverige, Finland, kanskje Russland, men straks han er ute av byen, svingar han inn på E6 sørover. Kva som driv han, er litt uklart, men toppturar og naturopplevingar er nærliggjande, men like nært er ei indre reise tilbake til barndom og oppvekst i ei vestlandsbygd han har forlate reint fysisk, men ikkje i sinnet.
Det er sparsamt med opplysningar om kven denne Emil Strand er, men i små drypp får vi vite at han har to barn han har sparsam og overflatisk kontakt med i form av meldingar og korte samtalar over telefon. Kva for jobb han har, får vi aldri vite anna enn noko innan omsorg, heller ikkje om han har tatt ut ferie eller berre har reist, og dette tilbakehaldne og tilknepte skaper ein mystikk rundt mannen: Er han heilt i vater, er han ute på ei siste reise, søker han døden i naturen? Kjersti Kollbotn viser det utan å seie det, og det gjer ho på meisterleg vis.
Melankoli
Emil er på fleire toppturar undervegs, og han minnest andre turar med foreldra, besteforeldra og med dei to barna sine. Han prøver å gjenskape og gjenopprette noko som ikkje lenger finst, og dette skaper ein underliggjande melankoli i teksten som står i kontrast til det kontante, målretta og presist visuelle språket.
Han har gått i terapi tidlegare, og psykologen ser menneskesinnet som lag på lag slik snøen legg seg og skaper rasfare der terrenget ligg til rette for det. Dette bildet følgjer med utover i teksten, konkret som snøprofil, symbolsk som ein sinnstilstand.
Romanen har ein open slutt. Emil har nådd Mjølkedalstinden på 2138 meter i Jotunheimen. Han strammar bindingane og set utfor.
Oddmund Hagen
Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Roman
Kjersti
Kollbotn:
Vedvarande svake lag
Cappelen Damm
Kjersti Kollbotn debuterte i vaksen alder i 2009 med romanen Eg er mamma. Eg skal vere god der ho tematiserte omsorgssvikt hos ei mor med to mindreårige ungar. I romanen Dis (2020) møter vi dei to barna som vaksne, no med ei invaderande og overbeskyttande mor.
Kjersti Kollbotn har budd i Tromsø i mange år, men ho er opphavleg frå Nordfjord, og handlinga i romanane hennar vekslar mellom Tromsø og Vestlandet, gjerne i form av ein biltur frå nord til sør. Slik også i årets roman.
Ei indre reise
53-årige Emil Strand har fylt bilen med turutstyr og proviant, ski og truger og legg ein vårdag ut på ein impulsiv eller planlagd tur til Sverige, Finland, kanskje Russland, men straks han er ute av byen, svingar han inn på E6 sørover. Kva som driv han, er litt uklart, men toppturar og naturopplevingar er nærliggjande, men like nært er ei indre reise tilbake til barndom og oppvekst i ei vestlandsbygd han har forlate reint fysisk, men ikkje i sinnet.
Det er sparsamt med opplysningar om kven denne Emil Strand er, men i små drypp får vi vite at han har to barn han har sparsam og overflatisk kontakt med i form av meldingar og korte samtalar over telefon. Kva for jobb han har, får vi aldri vite anna enn noko innan omsorg, heller ikkje om han har tatt ut ferie eller berre har reist, og dette tilbakehaldne og tilknepte skaper ein mystikk rundt mannen: Er han heilt i vater, er han ute på ei siste reise, søker han døden i naturen? Kjersti Kollbotn viser det utan å seie det, og det gjer ho på meisterleg vis.
Melankoli
Emil er på fleire toppturar undervegs, og han minnest andre turar med foreldra, besteforeldra og med dei to barna sine. Han prøver å gjenskape og gjenopprette noko som ikkje lenger finst, og dette skaper ein underliggjande melankoli i teksten som står i kontrast til det kontante, målretta og presist visuelle språket.
Han har gått i terapi tidlegare, og psykologen ser menneskesinnet som lag på lag slik snøen legg seg og skaper rasfare der terrenget ligg til rette for det. Dette bildet følgjer med utover i teksten, konkret som snøprofil, symbolsk som ein sinnstilstand.
Romanen har ein open slutt. Emil har nådd Mjølkedalstinden på 2138 meter i Jotunheimen. Han strammar bindingane og set utfor.
Oddmund Hagen
Oddmund Hagen er forfattar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Romanen har ein open slutt.
Fleire artiklar
Fargerikt om tolsemd
Me får garantert høyra meir til komponisten Eilertsen.
Teikning: May Linn Clement
Til å verta kvalm av
Birger Emanuelsen har skrive både romanar, essay og sakprosa etter debuten i 2012.
Foto: Christopher Helberg
Endringar til godt og vondt
Birger Emanuelsen skriv om folk slik at ein trur på det.
Me drog til månen av di det var teknologisk mogleg. Eit strålande døme på det teknologiske imperativet. Her vandrar astronaut Buzz Aldrin frå Apollo 11 rundt og les sjekklista si på venstre arm på ekte ingeniørvis.
Kjelde: Nasa
Teknologisk imperativ!
«Birkebeinerne på ski over fjellet med kongsbarnet».
Foto: Morten Henden Aamot
Eit ikonisk stykke kunst er kome heim
Medan gode krefter arbeider for å etablere eit museum for kunstnarbrørne Bergslien på Voss, har den lokale sparebanken sikra seg ein originalversjon av eit hovudverk av målaren Knud Bergslien.
Papiravisa