Roman

Sophia Saenger:

Kjære bror, lille søster

Cappelen Damm

Kristoffer og veslesøstera Lucie er vaksne opp i fosterheim. Dei er ikkje biologisk i slekt, men sterkt knytte til kvarandre. Fosterforeldra er religiøse og aktive i Den katolske kyrkja, dette er ei av fleire interesser fosterbarna ikkje deler. Så snart dei kan, flyttar dei vekk frå barndomsheimen og ser seg ikkje tilbake.

Forteljing om tobeinte

I romanens notid er dei på eit småbruk i Värmland, saman med venene Fredrik og Peder, og Amanda, kjærasten til Kristoffer. Der skal dei vere nokre sommarveker. Eigaren Liva er nyleg blitt enke og treng hjelp på garden. Men ho orkar ikkje bu i hovudhuset lenger; det overlèt ho til ungdommane.

Dei lagar mat, badar, fiskar, drikk vin om kveldane, i tillegg til å styre hønsehaldet, bærplukkinga og grønsakhagen. Om ein kikka inn gjennom eit vindauge ein vilkårleg augneblink, kunne det nok sjå lystig og liketil ut. Men for nokre av dei går det føre seg eit intenst drama på innsida, som i sin tur pregar resten.

Noko har skjedd i fortida. Noko har skjedd på ei raud hytte. Noko har skjedd i kjenslelivet til nokon. Nokre trefte kvarandre i Bergen. Andre hang i Oslo. Enkelte ting oppstår nett no. Sår gror, eller lar seg ikkje lukke. Og kva gjer venting med eit menneske?

Etter kvart som historia utspeler seg, og forfattaren dukkar stadig lenger inn i sjelelivet til personane, står det klart for oss kor uhyre komplekse vi kan vere, vi tobeinte med stor hjerne på denne planeten. Ikkje at vi ikkje ante noko om det, men det er godt med litteratur som tar seg tid til å gå inn og sjå på det. Det angår oss. Slik hønsehald og tilverking av solbærsyltetøy gjer. Vi fyller livet vårt med trivielt og eksistensielt, hummar og kanari.

Pageturner

Kjære bror, lille søster er Sophia Saengers andre roman, men her er lite litterære barnesjukdomar eller ungdomssynder å finne. Språket er korthogd og finslipt: «De satt i hagen bak huset. Det var sommer. Skjortene tørket i løpet av en halvtime på snoren. På stranden lå døde krabber. Det smakte salt av fingertuppene.» Det er som om ho spenner opp eit lerret og målar språket på. Andre setningar er oppfinnsame og effektive: «Døren til Fredriks leilighet gikk opp og dro med seg latteren til Peder.»

Oppbygginga av historia, det vil seie korleis fortid og framtid avløyser og glir inn i kvarandre, er utført med stor teft for balansen mellom spenning og avsløring. Personane har kvar si rolle i gjengen, kvar sine personlegdomstrekk, dei handlar ut frå ulike motiv. Det er fengslande å følge både gruppedynamikken og dei individuelle tolkingane deira av kva som skjer.

I tillegg til å vere ei gripande og opprørande bok er ho òg ein pageturner. Einaste innvendinga eg måtte ha, er knytt til dilemmaet som oppstod då eg ville både dvele ved språklerretet på kvar side og bla så fort som mogleg til neste. Men den klaga får eg sende til min eigen hjerne.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er forfattar, nordist og fast bokmeldar i Dag og Tid.