JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Kontrastane i livet

Romanen 1979 handlar om den lange, men likevel forbløffande korte vegen frå storslåtte festar til å blande mark i suppa for å få protein.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Den tyske forfattaren Christian Kracht skriv om store kontrastar i livet.

Den tyske forfattaren Christian Kracht skriv om store kontrastar i livet.

Foto: Frauke Finsterwalder

Den tyske forfattaren Christian Kracht skriv om store kontrastar i livet.

Den tyske forfattaren Christian Kracht skriv om store kontrastar i livet.

Foto: Frauke Finsterwalder

3197
20180713
3197
20180713

Roman

Christian Kracht:

1979

Pelikanen

Året er 1979, og vi er i opptakta til den islamske revolusjonen i Iran. Hovudpersonen er interiørarkitekt og i Teheran med ekskjærasten Christopher som er alvorleg sjuk, sannsynlegvis av aids. Stemninga mellom dei er som hos eit gammalt ektepar: Både når dei snakkar og når dei teier, kan det ligge små skuldingar der. Samstundes kjenner dei stor omsorg for kvarandre.

Austleg og vestleg

Dei hamnar på ein hemningslaus villafest i Teheran der det slett ikkje er te som vert drukke, noko som elles er det vanlege. Festen, og Christopher, kjem ut av kontroll, på ekstatisk sjølvdestruktivt, dekadent vis. Blod og vin fløymer. I verda utanfor står militærpolitiet i gatekryss og kontrollerer køyretøy, og snart høyrer dei stadig meir av skot, stridsvogner og maskingeværsalver. Hovudpersonen må skugge banen, og får eit råd om å dra til eit fjell i Tibet for å få openberringa han treng i livet. Etter ei stund i selskap med ein gjeng pilegrimar, blir han arrestert av kinesiske soldatar, tatt med til ein kinesisk arbeidsleir og lever der under særs stusselege, for ikkje å seie livstrugande forhold. Vegen har vore lang frå elleville, overdådige festar til pur elende.

Den tyske forfattaren Christian Kracht har med 1979 skrive ei forteljing om dei store kontrastane i livet, også mellom verdiane til den austlege og vestlege verda. Ein kan ikkje utan vidare bevege seg «fritt» mellom desse. Ein kan heller ikkje naudsynleg «gripe inn» i noko. I denne romanen blir hovudpersonen snarare tvinga til å både leve og lide under tanke- og styresett, ideologiar og maktutøving som andre har.

Svart humor

Kracht skriv energisk og usentimentalt. Romanen er som eit utsnitt av ein verdssituasjon i ei bestemt historisk tid, utan nokon eigentleg start eller slutt. Det er som om forfattaren begynner å filme på eit tidspunkt, og gjev seg når batteriet er tomt. Det blir opp til lesaren å finne overføringsverdiane som ligg i teksten – noko det finst mange høve til, då kolliderande verdisyn og levesett er noko som er jamt pågåande, enten ein snakkar om politiske, religiøse eller personlege verdisyn.

Humorist er Kracht ikkje, men eit par gongar kjem ein svart humor fram. Som her, når hovudpersonen er tatt til fange av kinesarane og ikkje har fått mat på lenge: «stående kilt inn mellom de andre fangene på lasteplanet, følte jeg på ribbena og hofteknokene mine som endelig, endelig stakk langt ut fra kroppen, slik jeg alltid hadde ønsket meg det».

Sverre Dahl har stått for ei omsetjing som flyt godt, sjølv om ein av og til kan kjenne at det heng noko litt for tysk igjen til at det skal klinge godt på norsk: «På et trebord midt på den sentrale gårdsplassen lå dag og natt, lagt pent på rekke og rad, flere instrumenter som vi aldri fikk berøre, bare se på.» På ei anna side har eg prøvd å snu på denne setninga frå mange kantar, og oppramsande og informasjonstung blir ho uansett.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Roman

Christian Kracht:

1979

Pelikanen

Året er 1979, og vi er i opptakta til den islamske revolusjonen i Iran. Hovudpersonen er interiørarkitekt og i Teheran med ekskjærasten Christopher som er alvorleg sjuk, sannsynlegvis av aids. Stemninga mellom dei er som hos eit gammalt ektepar: Både når dei snakkar og når dei teier, kan det ligge små skuldingar der. Samstundes kjenner dei stor omsorg for kvarandre.

Austleg og vestleg

Dei hamnar på ein hemningslaus villafest i Teheran der det slett ikkje er te som vert drukke, noko som elles er det vanlege. Festen, og Christopher, kjem ut av kontroll, på ekstatisk sjølvdestruktivt, dekadent vis. Blod og vin fløymer. I verda utanfor står militærpolitiet i gatekryss og kontrollerer køyretøy, og snart høyrer dei stadig meir av skot, stridsvogner og maskingeværsalver. Hovudpersonen må skugge banen, og får eit råd om å dra til eit fjell i Tibet for å få openberringa han treng i livet. Etter ei stund i selskap med ein gjeng pilegrimar, blir han arrestert av kinesiske soldatar, tatt med til ein kinesisk arbeidsleir og lever der under særs stusselege, for ikkje å seie livstrugande forhold. Vegen har vore lang frå elleville, overdådige festar til pur elende.

Den tyske forfattaren Christian Kracht har med 1979 skrive ei forteljing om dei store kontrastane i livet, også mellom verdiane til den austlege og vestlege verda. Ein kan ikkje utan vidare bevege seg «fritt» mellom desse. Ein kan heller ikkje naudsynleg «gripe inn» i noko. I denne romanen blir hovudpersonen snarare tvinga til å både leve og lide under tanke- og styresett, ideologiar og maktutøving som andre har.

Svart humor

Kracht skriv energisk og usentimentalt. Romanen er som eit utsnitt av ein verdssituasjon i ei bestemt historisk tid, utan nokon eigentleg start eller slutt. Det er som om forfattaren begynner å filme på eit tidspunkt, og gjev seg når batteriet er tomt. Det blir opp til lesaren å finne overføringsverdiane som ligg i teksten – noko det finst mange høve til, då kolliderande verdisyn og levesett er noko som er jamt pågåande, enten ein snakkar om politiske, religiøse eller personlege verdisyn.

Humorist er Kracht ikkje, men eit par gongar kjem ein svart humor fram. Som her, når hovudpersonen er tatt til fange av kinesarane og ikkje har fått mat på lenge: «stående kilt inn mellom de andre fangene på lasteplanet, følte jeg på ribbena og hofteknokene mine som endelig, endelig stakk langt ut fra kroppen, slik jeg alltid hadde ønsket meg det».

Sverre Dahl har stått for ei omsetjing som flyt godt, sjølv om ein av og til kan kjenne at det heng noko litt for tysk igjen til at det skal klinge godt på norsk: «På et trebord midt på den sentrale gårdsplassen lå dag og natt, lagt pent på rekke og rad, flere instrumenter som vi aldri fikk berøre, bare se på.» På ei anna side har eg prøvd å snu på denne setninga frå mange kantar, og oppramsande og informasjonstung blir ho uansett.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Kracht skriv energisk og usentimentalt.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis