Bull er eit sentralt namn i moderne norsk historie. I leksikonet fyller Bullane fem heile sider. Det er alle slag folk, frå kunst, vitskap, politikk og det meste anna. Eit heilt leksikonkapittel.

Med all respekt for alle desse Bullane er nok Ole Borneman Bull, apotekarson frå Bergen, den største stjerna av dei. Han vart verdskjend, ein av dei store fiolinistane i tida. I Ole Bull State Park i Pennsylvania er det framleis ein årleg musikkfestival til hans ære. Ved sida av felespelet gjorde han ein stor innsats for kulturlivet i eit nyvakna land som mangla det meste. Han stod bak det første norske teateret, som sidan vart til Den Nationale Scene i Bergen. Ein sesong dreiv han teateret saman med Bjørnstjerne Bjørnson.

Han prøvde å opprette ein norsk koloni i USA, Oleana. Det vart ein dyr fiasko.

Leksikonet fortel at han som 18-åring kom inn på det nye universitetet i Kristiania for å studere teologi. Det var mislukka. Han strauk i latinsk stil, og den akademiske karrieren var over.

Dette er frisert historieskriving, for ikkje å seie rein løgn. John Petter Collier fortel den brutale og sannferdige historia om Ole Bulls akademiske karriere i første bandet av historia om Universitetet i Oslo.

Han var oppe til eksamen artium i 1828. Han visste at latinkunnskapane hans var elendige. Ole gjorde då ein avtale med fetteren sin, som var oppe til eksamen samtidig, og som var stø i latin. Fetteren skulle leggje kladden sin att på toalettet, og så skulle Ole finne han.

Forsøket vart oppdaga, og Ole vart stroken frå eksamen. Den akademiske karrieren var over. Men ein ny låg og venta.

Fetteren kom betre frå det. Han enda sine dagar som pensjonert prost på Hedmark.

Bror til Ole, Knut, var òg kunstnar, elev av J.C. Dahl. I England rota han seg bort i ei stor falskmyntarhistorie. Han og kameratane skaffa ei mengd spesialpapir til pengetrykking og ein gravør til å lage det nødvendige stempelet til trykkinga.

Også dette forsøket vart oppdaga, og Knut Bull vart deportert til Australia, som kriminelle i England ofte vart den gongen. Kriminelle utgjorde ein stor del av den europeiske folkesetnaden i Australia.

Som fange fekk han likevel måle, og han fullførte fleire store arbeid, skriv kunstnarleksikonet.

I 1852 gifte han seg i Australia, og året etter var han ein fri mann. Han vart verande i Australia, der han underviste ved eit kunstakademi.

Som kunstmålar hadde han framgang. To bilete vart sende til verdsutstillinga i Paris i 1855, og han var representert ved jubileumsutstillinga i Kristiania i 1914.

Han var av dei best utdanna kunstnarane på Tasmania i førre hundreåret, og han har spela ei stor rolle i utviklinga av det australske landskapsmåleriet. Seier kunstnarleksikonet.

I dag blir bileta hans selde til høge prisar på den internasjonale kunstmarknaden. Han er ikkje gløymd.

Hovudverka til ein tredje bror, arkitekten Georg Andreas, er heller ikkje gløymde. Dagleg kan vi her i Oslo sjå stasjonsbygningane hans på Vestbanen og på Austbanen, sentrale i norsk arkitekthistorie. Og Homansbyen er full av Bull-villaer.

Ein fjerde bror vart ein framståande musikar, han òg.

Slik kom barneflokken til apotekarfamilien i Bergen til å spele ulike roller, meir og mindre viktige, i det norske samfunnet, trass i at eit par av dei snubla nokså grundig i starten.

Andreas Skartveit