Eg har vore i same rom som Kasparov, Carlsen og Noam Chomsky, men eg har òg eit godt minne frå nokre dagar med Timur Garejev. Han gjer ting med hjernen ingen av dei andre vil kunne gjera etter, jamvel om Kasparov og Chomsky er kjende for såkalla «fotografisk minne» (som vel er ein myte). Kasparov skal vera den mest intelligente sjakkspelaren sidan amerikanaren Pillsbury (1872–1906). På 1980-talet testa Der Spiegel minnet til den unge verdsmeisteren, men Kasparov nekta utføra oppgåvene som Pillsbury var kjend for, nemleg å hugsa vilkårlege kombinasjonar av tal og ord i hundretal. Kasparov meinte det kunne vera skadeleg for hjernen, og av den same grunnen gav han heller aldri blindsjakksimultanar. Det er her Garejev er den beste i verda.

Garejev vart fødd i ein russisk tatarfamilie i Usbekistan i 1988. Han bur no i USA, men ikkje på nokon fast plass. Han kom til Gardermoen frå Los Angeles i desember i fjor med det han trong for det neste halve året i ein bagg med store hol. Han hadde ein annan bagg med hol utanpå den fyrste baggen i eit genialt sjakkbrett-mønster der hola kompenserte kvarandre.

Ei amerikansk venninne av Garejev spurde om eg ville ta han imot i Oslo nokre dagar før han skulle vidare til Tyskland, Sibir, India og eit dusin andre plassar. Sidan han ikkje har mobiltelefon, møtte eg han på flyplassen. Han gjekk ut i den norske vinterkulda i t-skjorte, og vi drog rett til sjakklubben.

Det har aldri før vore så mange menneske i Oslo Schakselskap. NRK var på plass og vekte Garejev, som sov på ein sofa, for eit intervju. Like etter byrja seansen. Garejev var groggy av jetlag, og eg minte publikum om verdsrekorden hans frå 2016 då han mot kvalifisert motstand spela 48 parti simultant med bind for augo gjennom 19 timar, samstundes som han sykla over 80 mil på ein ergometersykkel.

I Oslo måtte vi finna på noko nytt. Det vart ein blindsjakksimultan med klokke og innslag av fischersjakk, altså parti frå kaotiske utgangsstillingar. Det gjorde vondt, men med det beste minnet sjakkverda har sett, kom han i mål.

Atle Grønn

Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.