Diktet: Peter Lykke-Seest
Foto: Oslo Museum / Wikimedia Commons
I dag ein forfattar som er ikkje-eksisterande, å døme etter dei litterære oppslagsverka vi har – på eitt unntak nær: den allsidige Peter Lykke-Seest (1868–1948), som fekk ei halvside i Bull, Paasche, Winsnes: Norsk litteraturhistorie, bind 5 (1937). Han debuterte med dikt i Hvite nætter (1896), i 1934 kom Gatedikterens vers – elles forfatta han romanar, noveller, revyar, avisartiklar, barnebøker, reisebrev.
Mest iaugefallande: Lykke-Seest er ein av norsk films pionerar. Han gjorde åtte spelefilmar mellom 1916 og 1919, mellom dei Historien om en gut, der sonen Esben hadde hovudrolla – filmen vart seld til Sverige, Finland, Tsjekkoslovakia, USA. Og han skreiv fleirfaldige filmmanus – fem for Victor Sjöström i Sverige. Han danna eit eige filmkompani: Christiania Film Co A/S, som opphøyrde i 1920.
Av dei 15 romanane kom mange etter den tida. Særleg lagd merke til vart trilogien frå eit borgarleg Kristiania-miljø: Huset i Gamlebyen, Ludvig Ludvigsen og En almindelig mands historie (1923–1926).
Dikta i Gatedikterens vers er forteljande viser frå Oslo: «Sommerdag i Frognerparken», «Høstlig idyll ved Grefsenåsen», «Murer Hansen sier sin mening» og tre livlege dikt om Karl Johan. Det var på austkanten av hovudstaden Peter Lykke-Seest voks opp – og der kan ein førestilla seg at diktet denne veka utspelar seg.
Det einaste korte diktet i samlinga, «Natt», kjem rett etterpå – kan det vere frå Akerselva?
Var det et plask i elven? …
Var det en stjerne som sprang? …
Var det kanskje mitt hjertes skjelven
vakt av en ufødt sang? …
Skriket … det skrek så såre,
en evighet i et øieblikk …
Natten er mørk, himmelen er stum.
Det skrek … et skrik som en søile
op i det evige rum.
Natten er mørk, mørk, å så mørk …
Jan Erik Vold
Døden var innom et slag
Det er så stille i gården idag,
selv ongene hvisker i skrekken.
Døden var innom et slag,
tok Hansemann med sig i sekken.
Hansemanns sjel som til Guds behag
skal blomstre i paradishekken.
Hansemann selv ligger stum og blek
mens ryktet rundt gården svirrer,
ongene glemmer sin lek,
står sammen i flokk og stirrer.
Mor hørte inatt at Hansemann skrek,
sier Lisa som frysende dirrer.
Men døden … å skulde’n med Hansemann? …
Kan’n gå gjennem lukte dører? …
Døden – er det er mann? …
Noe slikt som en søppelkjører? …
De spør, men skjønner ikke det grann
av alt de om døden hører.
Og snart er leken atter i gang
med jubel fra loft og kjeller.
Livet synger sin sang
og glemt er de små bagateller.
Hansemann legges i jordens fang
blandt andre små glemte feller.
Peter Lykke-Seest
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
I dag ein forfattar som er ikkje-eksisterande, å døme etter dei litterære oppslagsverka vi har – på eitt unntak nær: den allsidige Peter Lykke-Seest (1868–1948), som fekk ei halvside i Bull, Paasche, Winsnes: Norsk litteraturhistorie, bind 5 (1937). Han debuterte med dikt i Hvite nætter (1896), i 1934 kom Gatedikterens vers – elles forfatta han romanar, noveller, revyar, avisartiklar, barnebøker, reisebrev.
Mest iaugefallande: Lykke-Seest er ein av norsk films pionerar. Han gjorde åtte spelefilmar mellom 1916 og 1919, mellom dei Historien om en gut, der sonen Esben hadde hovudrolla – filmen vart seld til Sverige, Finland, Tsjekkoslovakia, USA. Og han skreiv fleirfaldige filmmanus – fem for Victor Sjöström i Sverige. Han danna eit eige filmkompani: Christiania Film Co A/S, som opphøyrde i 1920.
Av dei 15 romanane kom mange etter den tida. Særleg lagd merke til vart trilogien frå eit borgarleg Kristiania-miljø: Huset i Gamlebyen, Ludvig Ludvigsen og En almindelig mands historie (1923–1926).
Dikta i Gatedikterens vers er forteljande viser frå Oslo: «Sommerdag i Frognerparken», «Høstlig idyll ved Grefsenåsen», «Murer Hansen sier sin mening» og tre livlege dikt om Karl Johan. Det var på austkanten av hovudstaden Peter Lykke-Seest voks opp – og der kan ein førestilla seg at diktet denne veka utspelar seg.
Det einaste korte diktet i samlinga, «Natt», kjem rett etterpå – kan det vere frå Akerselva?
Var det et plask i elven? …
Var det en stjerne som sprang? …
Var det kanskje mitt hjertes skjelven
vakt av en ufødt sang? …
Skriket … det skrek så såre,
en evighet i et øieblikk …
Natten er mørk, himmelen er stum.
Det skrek … et skrik som en søile
op i det evige rum.
Natten er mørk, mørk, å så mørk …
Jan Erik Vold
Døden var innom et slag
Det er så stille i gården idag,
selv ongene hvisker i skrekken.
Døden var innom et slag,
tok Hansemann med sig i sekken.
Hansemanns sjel som til Guds behag
skal blomstre i paradishekken.
Hansemann selv ligger stum og blek
mens ryktet rundt gården svirrer,
ongene glemmer sin lek,
står sammen i flokk og stirrer.
Mor hørte inatt at Hansemann skrek,
sier Lisa som frysende dirrer.
Men døden … å skulde’n med Hansemann? …
Kan’n gå gjennem lukte dører? …
Døden – er det er mann? …
Noe slikt som en søppelkjører? …
De spør, men skjønner ikke det grann
av alt de om døden hører.
Og snart er leken atter i gang
med jubel fra loft og kjeller.
Livet synger sin sang
og glemt er de små bagateller.
Hansemann legges i jordens fang
blandt andre små glemte feller.
Peter Lykke-Seest
Fleire artiklar
Tekniske problem mellom Carlsen og Niemann.
Foto: Chess.com
Skandaleduellen
«Før Speed Chess Championship var eg 'gira'. Dette var så spanande som moderne sjakk kan vera.»
Kor mykje skal den enkelte forelder ha å seie over barnet? Spørsmålet er til vurdering når barnelova skal oppdaterast.
Foto: Sara Johannessen Meek / NTB
Flytterett eller vetorett?
Skal mor eller far kunne ta med seg barna og flytte langt bort etter eit samlivsbrot? Barne- og familiedepartementet vil gjere det vanskelegare for fleire, men møter motstand.
Den norske komponisten Sigurd Lie (1871–1904).
Klår kulokk
Der er både norsk og tysk nasjonalromantikk i Sigurd Lies romansar.
Gulrotsuppe med eit dryss graslauk og olivenolje.
Foto: Dagfinn Nordbø
Suppehimmelen
«Eg skjønar meg ikkje på kakebakst, for oppskriftene er så biskopstrenge, dei har lite slingringsmon for kreative påhitt.»
Jasmine Trinca i hovudrolla som Maria Montessori, som med ein ny pedagogikk la grunnlaget for montessoriskular over heile verda.
Foto: Another World Entertainment
Traust revolusjon
Det er null nytt i filmen om nyskapingane til Maria Montessori.