Då alle syntest alt var berre trist, undervegs i runde 10, blanda Garri Kasparov (56), verdsmeisteren frå 1985 til 2000, seg inn i diskusjonen: «Ja, det er mange remisar, men sjakkfagleg er turneringa interessant, på aller høgste nivå. Det finst ein nerve og kampvilje i nesten kvart einaste parti.»

Tidlegare i veka hadde Anatolij Karpov (68), verdsmeisteren frå 1975 til 1985, slengt med leppa: «Carlsen er i dag den klart beste i verda, men eg trur nok at eg og Kasparov skjøna sjakk betre. På sitt beste kunne Kasparov ha slått han 6–4 i ein duell over ti parti. Eg på mitt beste mot Carlsen på sitt beste ville nok ha vunne med endå større margin.»

Det er litt trist at ein eldre mann, ein av dei største i sjakkhistoria, kan seia noko så dumt. Kasparov, som har vore trenar for Carlsen, svarte den gamle rivalen sin: «Karpov har nok ei ganske overflatisk forståing av nivået til Carlsen. Carlsen har i dag mykje meir kunnskap om sjakk enn vi hadde. Og når det gjeld sjakkforståing, har eg jo diskutert mykje sjakk med Magnus. Han skjønar ikkje sjakk dårlegare enn vi».

Sjansespelet

Ein veit ikkje på førehand kor mange sjansar ein får. Difor har ein ikkje noka tid å mista. Ikkje eit trekk å mista. Styrken til Carlsen har vore at han alltid jaktar på ein sjanse til å skapa litt ubalanse. Han kan spela to ekstra timar i ei remisstilling der det berre er éin prosent sjanse for siger.

I Sinquefield Cup valde han ein ny taktikk, der han ikkje skulle ta for store sjansar. Han fekk ein roleg start, som han ville ha det, men då han skrudde opp tempoet, var det noko som mangla. Motstandarane ville ikkje lenger gje han nokon sjansar.

To kvite

Etter seks remisar på rad skulle dei to kvite partia i runde 7 og 8 berga turneringa for verdsmeisteren. Han gjekk offensivt ut mot russaren Jan Nepomnjasjtsjij. I trekk 13 ofra Carlsen snøgt ein bonde, det var tydeleg at han var godt førebudd med dataanalysar. Like snøgt tilbaud han eit par trekk seinare to tårn mot dronning, eit byte som til vanleg er best for spelaren med tårn (eit tårn er om lag 5 poeng, medan ei dronning er 9 poeng). Det var full klaff for dansken Peter Heine Nielsen, analysesjefen til Carlsen.

Problemet var at «Nepo» òg har tilgang til dei beste datamaskinane. Jamvel om russaren ikkje kunne hugsa alle detaljane i analysane sine, som han til skilnad frå Carlsen ikkje hadde repetert same dag, visste han at stillinga objektivt sett skulle vera OK for svart. «Nepo» spurde seg sjølv kva ein datamaskin ville ha gjort. Etter ein halv time i tenkjeboksen fann han remisvarianten, og det var umogleg for Carlsen å koma unna.

Kvit mot verdstrearen Ding Liren skulle by på ein endå betre sjanse for siger. Carlsen valde på ny ein offensiv taktikk med eit bondeoffer i opninga. Det var tydeleg at kinesaren ikkje hugsa dataanalysane i den aktuelle stillinga. Carlsen var på heimebane, spela snøgt og ofra nok ein bonde for å auka presset mot den svarte kongen. Ding Liren sa etterpå at han trudde kongen hans ville enda i sjakkmatt:

Carlsen–Ding Liren, runde 8.

Hadde kvit vore i trekket, kunne Carlsen ha spela tårnet til g7 med matt. Svart spela her kongen til g5 for å koma unna matten. Carlsen byrja tenkja, men fann ikkje nokon veg til siger. Partiet enda remis. «Det var eit mirakel», sa kinesaren. Men datamaskinane stadfesta at begge hadde spela perfekt sjakk – Carlsen i åtak og Ding Liren i forsvar.

Sovjetisk hyllest

I runde 10 kom endeleg sigeren, på eit tidspunkt då Carlsen hadde slutta å tru at han kunne vinna eit sjakkparti. Partiet mot Wesley So synte kor djupt Carlsen skjønar sjakk og korleis han står på skuld­rene til andre gigantar, med ein kunnskap om spelet som femner heile sjakkhistoria. I midtspelet valde Carlsen ein overraskande, i ettertid genial, idé der han splitta bøndene sine i c-lina:

Carlsen–So, runde 10.

Planen var å få manøvrert springaren til sentrumsfeltet d5. Det tok 13 trekk frå diagramstillinga før planen var realisert. Etter partiet sa Carlsen til den russiske internett-sendinga at strategien var ei hyllest til den sovjetiske verdsmeisteren Mikhail Botvinnik, som hadde spela på liknande vis like etter krigen.

Kasparov hadde sagt det lenge: «Om berre Carlsen får ein siger, vil ingen kunne stogga han.» Verdsmeisteren vann òg den siste runden med svart mot Maxime Vachier-Lagrave i eit strategisk meisterstykke. Det som ikkje skulle vera mogleg, hadde skjedd: Carlsen låg midt i feltet på 50 prosent score to rundar før slutt, men enda kor som er på delt fyrste­plass etter siste runde.

Omspelet om turneringssigeren mellom Carlsen og Ding Liren vart spela torsdag kveld etter at avisa gjekk i trykken.

Atle Grønn