Kor ofte i livet har du smakt ein ekte hane? Ikkje mange gonger, vil eg tru. Årsakene til dette skal eg ikkje komme for mykje inn på, men det har å gjere med at ingen i Noreg gidd å lage menneskemat av dei.

Meir enn 48.000 hanar blir kvart år enten brende eller blanda inn i betongen, og det i eit land der styresmaktene kvekkar ordet «berekraft» i annakvar setning.

Dette kunne eg ha skrive ein heil artikkel om, men nei, du, eg hoppar rett til det hyggjelege: Ein kompis av meg spurde om eg ville ha ein hane. Han hadde slakta han sjølv, han låg klar i frysaren, og eg var jaggu ikkje vond å be. Kompisen hadde eksperimentert ein del med korleis hanane burde lagast til, han hadde nemleg hatt 25 stykke å øve seg på, og den gjennomprøvde franske metoden med å koke hanen i vin skulle sjølvsagt vise seg å vere den beste. Dei fleste gastronomiske sanningar kjem som kjent frå ein eller annan stad i Frankrike.

Så utstyrte han meg med noko god matvin han hadde ståande, pluss ein bråte med anna lekkert som skulle i gryta: svart kvitlauk, ein pose herleg marinerte sølvlauk, friske laurbærblad, en raus bit italiensk krydderpølse og ein vaksen dose ramslaukolje.

Eg la hanen i saktekokaren saman med alle desse ingrediensane, pluss ein pakke oppskore bacon, nokre fine heile aromasoppar og to gode skeier gresk oregano. Det var hovudsakleg filet i det stykket eg fekk, pluss halsen – og her finst jo nesten ikkje feitt, så det må tilførast. Ein vaksen slant god sjampis gjekk i gryta, pluss ein halv liter kyllingkraft og resten raudvin. Hurra-meg-rundt! Dette kunne jo ikkje bli anna enn suksess.

Eg sette saktekokaren på sju timar, men fyrste dagen kokte hanen vel effektivt i om lag fem. Då var han mør og fin. Lårstykket var ikkje med, då ville det nok tatt betydeleg lengre tid, men sidan det var filet, kunne han fint tole eit par timar til på sjølve dagen.

Eg samla naboar og familie, seks stykke rundt det ovale bordet til fin søndagsmiddag, med stroken kvit damaskduk og høge kandelabrar. Vi treng slike middagar i desse harde tidene. Vi må iblant prøve å leve litt eventyrleg, for å behalde vitet. Folk som er redde for raudvinsflekkar på den kvite duken sin, går glipp av noko essensielt her i livet. Dessutan er det berre å koke duken, men ikkje så lenge som hanen.

Det var tartaren sin, det.

Foto: Dagfinn Nordbø

Foreldra mine opplevde jo krigen, så eg har nok arva dette frå dei: Eg vil at det ikkje berre skal vere nok, men meir enn nok mat. Her var jo seks glupske mannfolk til bords, så eg tok opp ein kilo kverna kjøt av reinsdyr og hjort. Eg vil tru mange av lesarane har flust av slike godsaker i frysaren, vi er jo eit jegerfolk her oppe, og ingenting er så lett å gløyme i butikken som at du alt har mykje herleg mat i frysaren.

Av kjøtet laga eg tartar på fransk vis, altså at ein blandar finhakka kapers, sjalottlauk, sylteagurk og raudbete i sjølve deigen, saman med salt, nykverna pepar og eit par eggeplommer. Puristar vil kanskje seie at tartar skal skjerast av kjøtet med skarp japansk kniv, men dei kan hermed ta seg ein bolle. Så laga eg ei fordjuping i kvar tartar og fekk hjelp av kompisen til varsamt å leggje ei heil eggeplomme oppi. Over det heile dryssa vi litt finhakka frisk graslauk. Voila!

Tartarane gjekk ned på høgkant, og så var det tid for hovudretten: ekte coq au vin med potetstappe, smørsteikt asparges og saus frå hanekokinga, som var ispedd litt kremfløyte, hakka svart kvitlauk og smør. Å herre min hatt, det blei eit herremåltid. Til maten drakk vi ein svært dugande Giovanni Rosso Langhe Nebbiolo 2021, og ein kanskje endå betre Lingua Franca Pinot Noir 2021 frå Avni.

Så om du skulle ha tilgang til ein hane eller to, er rådet mitt: Slå til. Om haneeigaren ber deg om hjelp til å hogge hovudet av dei, gjer det. Du gjer deg sjølv og samvitet ditt, ja, heile verda ei god teneste. Ikkje treng du saktekokar heller, det er det vel snart berre eg som har. Dette kan fint gjerast i ei diger gryte på komfyren eller i steikeomnen. Og mens fjørfeet kokar og kokar, kan de syngje den gamle barnesongen «Mein Hahn ist tot».

Dagfinn Nordbø er tekstforfattar og satirikar.

post@nordno.no