Å forstå fischersjakk

Magnus Carlsen (31) var irritert på seg sjølv – og litt på motstand­aren – etter semi­finaletapet i verdsmeisterskapen i fischersjakk. Carlsen kom med eit stikk til Jan Nepomnjasjtsjij (32) som eg tykte var djupt tenkt, ei aha-oppleving for ein fischersjakk­entusiast som meg sjølv. Meir om det seinare.

Med halen på hovudet

Kva er problemet med fischersjakk, der offiserane vert plasserte på fyrste- og åttanderada gjennom loddtrekking 15 minutt før partiet?

Det fyrste problemet er at utgangsstillinga, til skilnad frå klassisk sjakk, har fleire disharmoniske brikker. Offiserane samarbeider ikkje perfekt. I verste fall kan ei startstilling minna om ein hund med fem føter og halen på hovudet. Kva gjer ein med slikt?

Vladimir Fedosejev (27, russar i eksil i Spania) var irritert på stillinga han fekk utdelt av datamaskinen mot Carlsen i gruppespelet. Men den kvite og svarte startstillinga er alltid symmetrisk, så det er likt for båe spelarane.

Det andre problemet med fischersjakk er fråvær av kulturhistorie. Klassisk sjakk har 1500 år med historie, som eg skriv om i stubben «Frå sjakkverda». Fischersjakk har ikkje mykje å skryta av, jamvel om såkalla shuffle chess (loddtrekking av offiserane) har eksistert som ein variant nokre hundreår. Det var fyrst i 1996 at fischersjakk tok form, då den ellevte verdsmeisteren, Fischer sjølv, formulerte komplette reglar òg for rokaden:

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare