Statsbygg var sentral i prosessen som førte fram til arealnorma. I grunnlagsarbeidet vart det henta inn fleire vitskaplege studiar av korleis ulike kontorløysingar påverkar arbeidsmiljøet, fortel Hege Njaa Aschim, kommunikasjonsdirektør i Statsbygg.

– Det vart òg trekt inn erfaringar frå statsadministrasjonen i fleire europeiske land, som hadde mindre arealnorm enn det Kommunaldepartementet legg opp til, og med gode døme på kontorløysingar.

– Mykje forsking tyder på at opne, fleksible løysingar, clean desk og free seating er uheldige for arbeidsoppgåver som krev konsentrasjon?

– Om ei kontorløysing ikkje legg til rette for å arbeide konsentrert når det er behov for det, er det ei dårleg løysing. Vi skal ta omsyn til oppgåvene til verksemda i bygga. Om det er stort behov for konsentrasjon, skal kontorløysingane leggje til rette for det.

– Men er det mogleg å få til med ei norm på 23 bruttokvadratmeter per tilsett?

– Ja. Det er ikkje talet på kvadratmeter som avgjer korleis folk har det på jobb, leiarskap og organisering av arbeidet er viktigare. Ein må ikkje ha sitt eige kontor for å kunne konsentrere seg.

– Du kjenner til det Bakke og Fostervold har skrive om konsekvensane av ulike opne løysingar. Er det noko som er feil i konklusjonane deira?

– Forskinga på området er ikkje eintydig, det finst anna forsking som seier noko anna. Rapporten deira ser berre på dei fysiske forholda. Andre forskarar har eit meir variert syn på dette. Når ein skal lage gode kontorløysingar, må ein sjå på mange forhold, ikkje berre kvadratmetrane.

– Vart dei moglege kostnadene i tapt produktivitet ved opne løysingar vurderte da arealnorma vart laga?

– Om ein brukar arealnorma feil, kan ein tape produktivitet. Men ein kan auke produktiviteten om ein brukar ho rett. Og ingen er usamd i at framtidas arbeidsplassar blir annleis enn dei gamle, difor må også bygga bli annleis. Nokre stader blir det mange cellekontor, andre stader færre. Målet og oppgåva til verksemda avgjer.

–?Men arealnorma avgrensar vel sterkt kor mange cellekontor det blir plass til i dei nye bygga?

– Du kan lage så mange
cellekontor du vil, men det
gjev mindre areal til samarbeidssoner og fellesareal. Men det viktige spørsmålet er korleis verksemda skal sjå ut om ti eller femten år.

– Fagforeiningane i departementa og ved universiteta er svært skeptiske til arealnorma og dei fleksible kontorløysingane. Er den skepsisen grunnlaus?

– Det er menneskeleg å ønskje seg dei løysingane som ein er vand med. Mange er engstelege for endringar. Difor er det viktig å ha gode prosessar med stor medverknad frå dei tilsette når ein skal utforme arbeidsplassane.

– Dei tillitsvalde i NTL har ikkje opplevd å få særleg medverknad i arbeidet med arealnorma og planane for det nye regjeringskvartalet?

– Det skal eg ikkje uttale meg om. Men medverknad tyder jo ikkje at ein alltid får gjennomslag for synspunkta sine, seier Hege Njaa Aschim i Statsbygg.