Lytt til artikkelen:

CD

Arcangelo
Corelli (?):

The ’Assisi’ Sonatas

Ensemble Aurora; Enrico Gatti,
barokkfiolin. Glossa 2014

Arcangelo Corelli kviler mellom dei største. I Pantheon i Roma ligg han side om side med kunstfyrstar, som Rafael, og verdslege fyrstar, som kongane Viktor Emmanuel II og Umberto I av Italia. Så var då òg Corelli ein fyrste på musikken område: Som fiolinvirtuos la han meir enn nokon annan grunnlaget for den moderne fiolinteknikken på 1700- og 1800-talet, og som komponist blei han imitert gjennom heile barokken. Dette trass i at han berre publiserte seks opus, som berre er instrumentalmusikk.

Det han vantar i kvantitet, tok han att i kvalitet; me må nok til Beethoven i romantikken for å finna ein like sjølvkritisk og perfeksjonistisk komponist. Han blei ein klassikar medan han levde, for dei 72 einskildstykka gjekk straks inn i den kunstmusikalske kanonen som mønstergyldige – korkje Händels Concerti grossi eller Bachs «Brandenburgkonsertar» er tenkjelege utan Corellis førebilete.

Merkenamnet

Den italienske barokkfiolinisten Enrico Gatti står bak nokre av dei lekraste innspelingane av Corellis solo- og triosonatar. Det interessante albumet The ‘Assisi’ Sonatas frå 2014 tek utgangspunkt i at Corelli må ha komponert langt meir enn det som slapp gjennom sjølvsensuren og hamna på prent. Dette vitnar Corellis brev og andre samtidige skriftstykke om, som namngjev komposisjonar me ikkje kjenner til i dag. Det er overlevert mange handskrivne notar med namnet hans på, men desse var ofte forsynte med «merkenamnet» Corelli for å auka marknadsverdien (på same måte som signaturen til kjende målarkunstnarar gjerne blei forfalska).

Kompetent fylgjar?

Det notemanuskriptet Gatti tek føre seg på plata, dukka opp i eit klosterbibliotek i Assisi i 1963 og har vore omdiskutert sidan. Samlinga ber tittelen Sonate da Camera à Violino e Violoncello solo del Sig. Arcangelo Corelli og er sett saman av tolv sonatar for fiolin og bass. Sonatane har tre satsar: fyrst eit preludium, så to tidstypiske dansesatsar, til dømes «allemanda», «gavotta» eller «giga». Dei som kjenner personalstilen i Corellis verk, vil dra kjensel på den songlege melodiføringa og den klåre, avbalanserte harmoniseringa. Men så var det då òg nett desse stiltrekka andre komponistar imiterte.

Er Assisi-sonatane ukjende ungdomsverk av fiolinkoryfeen? Eller er det ein av dei mange kompetente fylgjarane hans som står bak? Musikkvitarane får diskutera saka vidare, medan me lyttar til den mjuke og fasettrike fiolintonen til Gatti – gjennom tiår med Corelli-studiar maktar han å utbrodera dei langsame satsane med vedunderlege ornament i Corelli-stil.

Sjur Haga Bringeland

Sjur Haga Bringeland er musikar, musikkvitar og fast musikkmeldar i Dag og Tid.