THRILLER / FILM NOIR

Regi: Guillermo del Toro

Nightmare Alley

Med: Bradley Cooper, Rooney Mara, Cate Blanchett
Kinofilm

Seint på trettitalet legg Stan (Cooper) eit lik i golvet før han brenn huset og tek bussen langt vekk. Han får jobb på eit omreisande karneval, ein plass som blandar «frikarar» av ymse slag med spådom og marerittfylte hus. Miljøet blandar grov audmjuking av dei nedst i hierarkiet med greie folk som tek godt imot den komande antihelten.

Etter kvart sjarmerer han den søtaste jenta (Mara) i troppen og reiser mot nye høgder. Mentalisme skal gje mynt i kassa, men fallhøgda aukar.

Fatalt flott

Meksikanske Guillermo del Toro vann Oscar for beste film med The Shape of Water i 2018. Nightmare Alley når neppe like høgt, men handlaget med klassisk filmforteljing har han framleis. No har han laga ein typisk film noir basert på ein roman frå 1946 som vart film året etter.

Bekmørke omgjevnader og striregn i smug skal med. Dei laga jamvel ein ekstra versjon i svartkvitt. Krim møter psykologisk thriller. Hovudfiguren vinglar mellom helt og skurkestrekar. Ein pistol kjem aldri til syne utan at han skal bli brukt i ei seinare scene.

Ingen film noir utan femme fatale: Cate Blanchett er fødd til å spele slike figurar, og ho er magnetisk tiltrekkjande i rolla som psykolog med skarpt blikk. Ho osar fare. Korkje Bradley Cooper i hovudrolla eller Rooney Mara som kjærast har same styrke.

Rollelista er full av kjende fjes. Det er kjekt å sjå det ikoniske andletet til Ron Perlman som sterk mann på sirkus. Han har spelt i heile sju filmar av Guillermo del Toro.

Freaks and Geeks

Den godlynte nerden Toro har ein enorm entusiasme for sjangerfilm frå Hollywood. Den smittar gjennom filmane hans. Nightmare Alley kjem ikkje med mykje nytt, men er stilig å sjå på og stundom ganske spennande. Detaljane underheld mest, anten dei er visuelt artige og imponerande, eller dei matar filmnerdar med referansar og peik.

Han hyllar historia til spektakulær underhalding frå vaudeville via filmen Freaks (1932) til nyare noir. I tråd med tradisjonen møter vi ein løgnar med godt hjarte, men mareritta frå fortida murrar alltid. Guillermo del Toro lever draumen i USA med solid underhalding bygd på djup kunnskap om filmhistoria.

Håkon Tveit

Håkon Tveit er lektor i latinamerikansk kultur og historie ved Universitetet i Bergen og fast filmmeldar i Dag og Tid.