Eksentriske nederlendarar
Genna Sosonko erta på seg nederlendarane for tjue år sidan.
Nederlendarar er vel det mest liberale folkeslaget i verda – dei likar berre ikkje alt som kjem frå Tyskland. Ein skulle gjerne ha vore fluge på veggen då ein tyskar dukka opp og blanda seg med den nederlandske sjakkeliten. «Og no som vi hadde det så triveleg», sa dei og skulte på inntrengjaren.
Kven skulle trudd at nederlandske sjakkspelarar hadde fordomar? De får døma sjølve. Kor som er, verdsmeisteren deira i 1935–37, Max Euwe, er definitivt den mest normale av dei 16 verdsmeistrane i sjakkhistoria – og difor òg den dårlegaste på sjakkbrettet. Han skal likevel ha æra for å ha skipa ein sjakknasjon innimellom skeisene, kaffibarane og bordellane.
Dei som kom etter Euwe, utgjer ein fin bukett som kan fylla spaltene mine i lang tid framover. I Nederland var ein så tidleg ute med alt. Det er berre i Nederland at ein av dei kvinnelege landslagsspelarane i 1970-åra kunne ta sivilt arbeid på ein bordell.
Stormeister Genna Sosonko hoppa av frå Sovjet og flytta til Amsterdam i 1972. Han vart nederlandsk meister eit par gonger, men før meisterskapen i år 2000 ville han gje plass til nye, yngre krefter. «Korleis kan vi få meir merksemd om turneringa i pressa», spurde arrangøren den røynde russaren. «Kan de ikkje invitera den tyske venen min, Fritz? Han kan ta plassen min», svarte Sosonko.
Sjølv vart Sosonko tilskodar det året. Han tykte kvinneklassen var interessant, særleg den nye deltakaren Colleen Otten med eit ratingtal på solid meisternivå. «Ah», det gjekk eit ljos opp for Sosonko, «men det er jo meisterspelaren Jan Otten som har skifta kjønn!» Nederlendarane tykte ikkje det var noko å skriva eller prata høgt om. Men i den opne toppgruppa vart det bråk både frå spelarane og i pressa. Fleire av mennene nekta å spela mot Fritz. «Motstandaren min er ein idiot utan sjel», sa dei og tapte på walkover. Men journalistane elska inntrengjaren. Fritz, som heldt eit habilt stormeisternivå, enda på delt tredjeplass. Dette var siste gongen nederlendarane inviterte eit tysk dataprogram til den nasjonale meisterskapen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Nederlendarar er vel det mest liberale folkeslaget i verda – dei likar berre ikkje alt som kjem frå Tyskland. Ein skulle gjerne ha vore fluge på veggen då ein tyskar dukka opp og blanda seg med den nederlandske sjakkeliten. «Og no som vi hadde det så triveleg», sa dei og skulte på inntrengjaren.
Kven skulle trudd at nederlandske sjakkspelarar hadde fordomar? De får døma sjølve. Kor som er, verdsmeisteren deira i 1935–37, Max Euwe, er definitivt den mest normale av dei 16 verdsmeistrane i sjakkhistoria – og difor òg den dårlegaste på sjakkbrettet. Han skal likevel ha æra for å ha skipa ein sjakknasjon innimellom skeisene, kaffibarane og bordellane.
Dei som kom etter Euwe, utgjer ein fin bukett som kan fylla spaltene mine i lang tid framover. I Nederland var ein så tidleg ute med alt. Det er berre i Nederland at ein av dei kvinnelege landslagsspelarane i 1970-åra kunne ta sivilt arbeid på ein bordell.
Stormeister Genna Sosonko hoppa av frå Sovjet og flytta til Amsterdam i 1972. Han vart nederlandsk meister eit par gonger, men før meisterskapen i år 2000 ville han gje plass til nye, yngre krefter. «Korleis kan vi få meir merksemd om turneringa i pressa», spurde arrangøren den røynde russaren. «Kan de ikkje invitera den tyske venen min, Fritz? Han kan ta plassen min», svarte Sosonko.
Sjølv vart Sosonko tilskodar det året. Han tykte kvinneklassen var interessant, særleg den nye deltakaren Colleen Otten med eit ratingtal på solid meisternivå. «Ah», det gjekk eit ljos opp for Sosonko, «men det er jo meisterspelaren Jan Otten som har skifta kjønn!» Nederlendarane tykte ikkje det var noko å skriva eller prata høgt om. Men i den opne toppgruppa vart det bråk både frå spelarane og i pressa. Fleire av mennene nekta å spela mot Fritz. «Motstandaren min er ein idiot utan sjel», sa dei og tapte på walkover. Men journalistane elska inntrengjaren. Fritz, som heldt eit habilt stormeisternivå, enda på delt tredjeplass. Dette var siste gongen nederlendarane inviterte eit tysk dataprogram til den nasjonale meisterskapen.
Atle Grønn
Atle Grønn er internasjonal
meister i sjakk.
Fleire artiklar
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.
President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Harris blir heimsøkt av inflasjonen
Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.
Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.
Foto: Beate Oma Dahle / NTB
– Meiningslaust å straffe sjuke
Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.