I eit manuskriptfragment frå 1849 av den svenske forfattaren Carl Jonas Love Almqvist heiter det at «(d)et är svårt, det överstiger nästan menskliga krafter, att skrifva strunt» – men nett det har både han sjølv og ei rad eldre og nyare diktarar gjort. I såkalla «strunt» (tøv eller vrøvl) kan ein leika med språket, bryta med vanleg logikk og glimra med paradoks og absurde påfunn, slik den store lyrikaren Gunnar Ekelöf seinare gjorde med samlinga Strountes (1955).

I våre dagar nyttar me gjerne nemninga nonsens-dikting (av engelsk «non sense») om slike uttrykksmåtar, og då tenkjer mange helst på litteratur for born. Forfattarar som Lennart Helsing, Halfdan Rasmussen, Inger Hagerup og André Bjerke (1918–85) har bidrege rikeleg til denne genren. I ei rad av Bjerkes barnerim er språkleiken det viktige, som i regla «Runde, rare Rulle Rusk/ rapset rips på Ipsens busk», der Rulle diverre endar livet som ripssyltety.

Men parodi, satire, humor, absurdisme og brot med vanleg logikk og vedtekne sanningar kan òg vera verksame uttrykksmåtar i dikt retta mot vaksne, ved å opna nye vegar til innsikt.

Til liks med syskenbornet sitt, Steinerskule-læraren Jens Bjørneboe, var Bjerke sterkt oppteken av levande kulturformidling, og han var kritisk til utviklinga i norsk skule. Som redaktør av ei samling med Bjørneboes pedagogiske artiklar, Under en hårdere himmel (1976), skriv Bjerke i føreordet at pedagogikk er «det kanskje aller viktigste området av åndslivet», for det er her «fremtidens fundamenter blir støpt». Og til å byggja framtida trengst det kulturmedvitne lærarar som kan tenna ein levande eld i elevane. Men i diktet «Læremaskinen» som er henta frå samlinga En skrift er rundt oss (1966), læst satirikaren Bjerke som han er av ei heilt anna meining. «Tøvet» vert til ein skarp kritikk som eit halvt hundreår og ein heil IT-alder seinare synest meir råkande enn nokon gong.

Vigdis Ystad