Raust i Granada
Granada, byen ved foten av Sierra Nevada.
Foto: Kim Hansen / Wikimedia Commons
Granada
Tidlege arabiske skrifter kallar Granada Garnata al-Yahud, for i det ellevte hundreåret var byen eit kraftfullt senter for den sefardiske kulturen. Frå 1027 til 1066 var Granada ein mektig jødisk stat.
Veggane i Alhambra har arabiske ord inngraverte overalt. Inskripsjonane består av poesi og sitat frå Koranen.
Granada
Tidlege arabiske skrifter kallar Granada Garnata al-Yahud, for i det ellevte hundreåret var byen eit kraftfullt senter for den sefardiske kulturen. Frå 1027 til 1066 var Granada ein mektig jødisk stat.
Veggane i Alhambra har arabiske ord inngraverte overalt. Inskripsjonane består av poesi og sitat frå Koranen.
Granada er provinshovudstaden i Andalucía – arabarane døypte området al-Andalus – og har ei historie verd å utforske. Maurarane sin okkupasjon av det sørlege Spania og Portugal, som varte i fleire hundre år, sette spor som framleis ligg heilt opp i dagen. Ikkje minst på det kulinariske feltet, der du i fleire av signaturrettane kjenner att den nordafrikanske kjærleiken til spisskum, koriander, muskat, kanel, rosiner, mandlar og honning.
I Granada kan du mellom mykje anna oppleve det makelause Alhambra – eit slott og ei festning med særs rik historie. Alhambra er framleis under konservering. Byen ved foten av Sierra Nevada har hagar, parkar og arkitektur som kan få den mest blaserte globetrotter til å måpe.
I 2021 skil Granada seg ut som ein av dei siste stadane i Spania der appetittvekkarar – tapas – framleis blir servert gratis når du kjøper noko å drikke. Den sørgjelege finanskrisa gjorde slutt på denne flotte tradisjonen i andre delar av landet, men Granada held stand.
Praksisen kan variere: Somme serveringsstader lèt deg velje sjølv, andre gir deg tapas frå ein fast meny. Vi blei svært imponerte over hugsen til servitørane, for dei visste nøyaktig kva for ein tapa vi hadde ete, slik at vi ikkje fekk den same to gongar.
På min første tur til Granada hadde vi, som trauste nordmenn, planar om å ete middag, men så måtte ein jo ut og forfriske seg litt først. Varmegradar gjer jo slikt naudsynt, men etter å ha praktisert den populære Granada-sporten ir de tapas, der ein går frå bar til bar og et tapas, var vi så stappmette at middag blei uaktuelt.
Og dette er ein livleg by, ikkje minst på grunn av dei 82.000 studentane som gjer sitt for at energien er på topp. Det er ei liberal stemning, ja, faktisk så liberal at bartenderen bak disken fyrte opp ein solid trompet av ein joint mens han tappa ølet vårt.
Resten av denne januarkvelden ligg enno litt tåkelagd, siste stoppestad blei eit nachspiel med nokre lokale i nærleiken av sigøynarkvarteret Sacromonte, der vi sat på balkongen med ein primus som varmekjelde under bordet, og lyden av flamencogitar kunne høyrast frå dei kvitkalka hòlene i åssida.
Den vanlegaste forklaringa på at ein kallar smårettane tapas, som tyder lok, er at før i tida la verten ei brødskive på drikkeglasa til gjestane for å hindre fluger i å kome til. Etter kvart blei det vanleg å legge kjøt eller anna på skiva.
Ei anna soge fortel at kong Alfonso 8. var på ein namngjeten taverna i Cadiz og blei servert eit vinglas med eit stykke røykt skinke på toppen for at det ikkje skulle blåse sand ned i det. Kraftige vindforhold i Cadiz, altså, sidan det blæs sjølv innandørs i tavernaen.
Den beste tapasen eg har smakt, var den aller første, ein plass høgt oppe i dei andalusiske fjella, der eg blei bydd ørsmå, friterte sardinar.
I det heile tatt er tapastradisjonen ein svært sympatisk måte å ete på. I asiatiske land der temperaturen vert høg, er det òg vanleg å nippe til mindre porsjonar mat gjennom dagen, framfor den nordiske vanen med å innta store kalorimengder på éin tallerken.
Vil du lage tapas sjølv, er norske råvarer glimrande. Små bitar av kokt klippfisk kan du legge på ein brødbit med chilimajones, legg ein oliven på toppen, og hald det heile saman med ein tannpirkar. Det same kan du gjere med spekeskinke og fenadlår, prøv med ein bit honningmelon. Røykelaks med krema kvit geitost er alt ein klassikar, den norske varianten av chevre (frå Haukeli) kan verkeleg hevde seg i toppklassa og kler godt ei skive av syrleg grønt eple pluss ein dash honning.
Er ein på reise, handlar ein gjerne inn matvarer med heim til gamlelandet, noko som frå Granada blei ei artig historie. Som skrivande har eg alltid med meg to berbare datamaskiner, pluss ein drøss ladarar, leidningar og ei avlang ergonomisk handleddstøtte. Problemet er at alt dette i røntgenmaskinene på flyplassen ser ut som det kan vere ei bombe, noko dei var særleg observante på på denne tida.
Så då eg opna kofferten vel heime i Noreg, kunne eg registrere at ein eller annan hadde opna glaset med nyinnkjøpt harissa (sterk nordafrikansk chilipuré), stukke tommelen djupt nedi – og sett på lokket igjen. Dei skulle vel sjekke om det var sprengstoff i glaset.
Eg får håpe det smakte.
Dagfinn Nordbø er satirikar og tekstforfattar.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Granada er provinshovudstaden i Andalucía – arabarane døypte området al-Andalus – og har ei historie verd å utforske. Maurarane sin okkupasjon av det sørlege Spania og Portugal, som varte i fleire hundre år, sette spor som framleis ligg heilt opp i dagen. Ikkje minst på det kulinariske feltet, der du i fleire av signaturrettane kjenner att den nordafrikanske kjærleiken til spisskum, koriander, muskat, kanel, rosiner, mandlar og honning.
I Granada kan du mellom mykje anna oppleve det makelause Alhambra – eit slott og ei festning med særs rik historie. Alhambra er framleis under konservering. Byen ved foten av Sierra Nevada har hagar, parkar og arkitektur som kan få den mest blaserte globetrotter til å måpe.
I 2021 skil Granada seg ut som ein av dei siste stadane i Spania der appetittvekkarar – tapas – framleis blir servert gratis når du kjøper noko å drikke. Den sørgjelege finanskrisa gjorde slutt på denne flotte tradisjonen i andre delar av landet, men Granada held stand.
Praksisen kan variere: Somme serveringsstader lèt deg velje sjølv, andre gir deg tapas frå ein fast meny. Vi blei svært imponerte over hugsen til servitørane, for dei visste nøyaktig kva for ein tapa vi hadde ete, slik at vi ikkje fekk den same to gongar.
På min første tur til Granada hadde vi, som trauste nordmenn, planar om å ete middag, men så måtte ein jo ut og forfriske seg litt først. Varmegradar gjer jo slikt naudsynt, men etter å ha praktisert den populære Granada-sporten ir de tapas, der ein går frå bar til bar og et tapas, var vi så stappmette at middag blei uaktuelt.
Og dette er ein livleg by, ikkje minst på grunn av dei 82.000 studentane som gjer sitt for at energien er på topp. Det er ei liberal stemning, ja, faktisk så liberal at bartenderen bak disken fyrte opp ein solid trompet av ein joint mens han tappa ølet vårt.
Resten av denne januarkvelden ligg enno litt tåkelagd, siste stoppestad blei eit nachspiel med nokre lokale i nærleiken av sigøynarkvarteret Sacromonte, der vi sat på balkongen med ein primus som varmekjelde under bordet, og lyden av flamencogitar kunne høyrast frå dei kvitkalka hòlene i åssida.
Den vanlegaste forklaringa på at ein kallar smårettane tapas, som tyder lok, er at før i tida la verten ei brødskive på drikkeglasa til gjestane for å hindre fluger i å kome til. Etter kvart blei det vanleg å legge kjøt eller anna på skiva.
Ei anna soge fortel at kong Alfonso 8. var på ein namngjeten taverna i Cadiz og blei servert eit vinglas med eit stykke røykt skinke på toppen for at det ikkje skulle blåse sand ned i det. Kraftige vindforhold i Cadiz, altså, sidan det blæs sjølv innandørs i tavernaen.
Den beste tapasen eg har smakt, var den aller første, ein plass høgt oppe i dei andalusiske fjella, der eg blei bydd ørsmå, friterte sardinar.
I det heile tatt er tapastradisjonen ein svært sympatisk måte å ete på. I asiatiske land der temperaturen vert høg, er det òg vanleg å nippe til mindre porsjonar mat gjennom dagen, framfor den nordiske vanen med å innta store kalorimengder på éin tallerken.
Vil du lage tapas sjølv, er norske råvarer glimrande. Små bitar av kokt klippfisk kan du legge på ein brødbit med chilimajones, legg ein oliven på toppen, og hald det heile saman med ein tannpirkar. Det same kan du gjere med spekeskinke og fenadlår, prøv med ein bit honningmelon. Røykelaks med krema kvit geitost er alt ein klassikar, den norske varianten av chevre (frå Haukeli) kan verkeleg hevde seg i toppklassa og kler godt ei skive av syrleg grønt eple pluss ein dash honning.
Er ein på reise, handlar ein gjerne inn matvarer med heim til gamlelandet, noko som frå Granada blei ei artig historie. Som skrivande har eg alltid med meg to berbare datamaskiner, pluss ein drøss ladarar, leidningar og ei avlang ergonomisk handleddstøtte. Problemet er at alt dette i røntgenmaskinene på flyplassen ser ut som det kan vere ei bombe, noko dei var særleg observante på på denne tida.
Så då eg opna kofferten vel heime i Noreg, kunne eg registrere at ein eller annan hadde opna glaset med nyinnkjøpt harissa (sterk nordafrikansk chilipuré), stukke tommelen djupt nedi – og sett på lokket igjen. Dei skulle vel sjekke om det var sprengstoff i glaset.
Eg får håpe det smakte.
Dagfinn Nordbø er satirikar og tekstforfattar.
Vil du lage tapas sjølv, er norske råvarer glimrande.
Fleire artiklar
Kunnskapsminister Kari Nessa Nordtun (Ap) la nyleg fram ei stortingsmelding for 5. til 10. trinn i grunnskulen. Der opnar ho for eit ordskifte om språkfaga i ungdomsskulen.
Foto: Lise Åserud / NTB
Språkfag i spel
Kunnskapsministeren vil gje fleire elevar høve til å velje arbeidslivsfag. Lærarar åtvarar mot å la det gå på kostnad av språkopplæringa.
Joaquin Phoenix spelar hovudrolla som Joker.
Foto: Warner Bros. Discovery
Dyster dobbeldose
Denne runden med Jokeren ber det same mørket med nye tonar.
I hamnebassenget om lag her lét Dia í Geil seg døype grytidleg ein kald oktobersøndag for snart 150 år sidan. Det var starten på vekkinga som gjorde Brø¿rasamkoman til eit livskraftig samfunn som framleis styrer mykje på Færøyane.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Om Gud og lausriving
Siste dag i oktober i 1880 lét Dia í Geil seg døype i hamnebassenget i Tórshavn, og etter det skulle Færøyane aldri bli det same.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Lewis Lapham på Lapham’s Quarterly-kontoret ved Union Square på Manhattan.
Ein lang marsj mot idiotveldet
NEW YORK: Sett frå minnestunda for Lewis Lapham ser den politiske dagsordenen i USA mindre ny ut.