Det skjedde i dei dagar at ein kompis og eg sette oss på toget til Stockholm, denne forunderlege byen som du ikkje forlèt utan å ha hatt mykje moro. Som dei fleste andre hatar vi flygemaskinar. Desse tronge metallfuglane som krev at ein må gjennom fleire audmjukande ritual før ein omsider får tildelt eit trongt sete med beskjed om å spenne seg fast og deretter ikkje røre seg.

Fly er tortur. Fly er angst og daude. Tog, derimot, er salig. Tog er ei organisk reise. Du ser det grøne landskapet fare forbi, nyslåtte åkrar med vandrande rådyr, du kan følgje fuglane som dreg sørover som i Nils Holgerssons forunderlege reise, og skyene som vandrar over himmelen. Ja, du får oppleve alt som blir nekta deg på ei flyreise. Skyer skal jo ikkje opplevast ovanfrå. Flyg du frå éin by til ein annan, har du ikkje reist. Du har berre teleportert deg.

Vi spanderte nokre ekstra hundrelappar for å sitje på fyrste klasse. Men det skal innrømmast, måltidet som utgjorde desse hundrelappane, var inga grensesprengjande oppleving. Kylling med quinoa- og linsesalat, iskaldt og plastinnpakka rett frå kjøleskapet, og ein dressing som aller mest smakte av kvitlaukspulver. Men skit la gå, me trøysta oss med at det kjem langt verre ting på tallerkenen når ein flyg.

Vel framme i Gustav Vasas stad tok vi inn på eit av de eldste hotella i byen, Kung Carl. Ein estetisk draum på Birger Jarlsgatan, midt i smørauget same kva planar ein har. Vår plan var Glen Miller Café. Frå hotellet er det ein kort spasertur, og i bakken opp passerer vi Allan Edwalls bedårande vesle teater i Brunnsgatan.

Ein kveld der må vere målet for neste tur, men då må vi bli fleire dagar, for det er ikkje snakk om å gå glipp av den kokande tronge heksegryta som er Glen Miller Café. Gjestene sit ved langbord, seks personar ved kvart bord, noko som gjer det til ei særs sosial oppleving. Vi fekk nye vener både ved bordet og i gata utanfor. Der trefte vi eit vakse par frå Seattle, som til liks med andre utlendingar me kom i prat med, hadde lese om staden før dei kom.

Det beste er å ete før jazzen begynner, og kompisen likar sniglar, men blautdyr frå skogen er ikkje noko for meg, så eg valde spekemat til forrett. Det var strålande, og meir enn godkjent også av italienarane ved sida av oss. Deretter ein perfekt biff tartar med kapers, cornichons, sjalottlauk og friterte poteter.

Det er eit under at dei klarer å halde så bra kvalitet på matstellet, med eit kjøken på nokre få kvadrat, stappfullt hus og berre éin tilsett til å ta opp bestillingar og servere, samtidig som han står bak baren.

Orkesteret står rett oppi borda, lokalet er om lag så stort som stova mi heime. Det er trommer, bass og piano – og ved vibrafonen Fredrik Ståhl, ein flintskalla og kjortelkledd musikar som utan problem trakterte munnspel og vibrafon samstundes. Nokre gonger hadde han også ein sopransaksofon rundt halsen, han vart inspirert av den amerikanske musikaren Roland Kirk, som i si tid drøymde at han spelte tre saksofonar på ein gong, og dermed byrja med nettopp det.

Roland Kirk har fått sitt eige dikt av Gunnar Bull Gundersen, frå då poeten opplevde Kirk i Aulaen i Oslo i 1964 – «Blues for en blind multiinstrumentalist». Låta finn du lett på strøyming, der Gundersen les diktet saman med Ole Paus.

Dagen etter er det tid for lunsj, og sjølvsagt skal vi nyta han på Den Gyldene Freden. Svenskane er uendeleg mykje betre enn vi til å ta vare på kulinariske tradisjonar. Du har ikkje levd om du ikkje har ete köttbullar i Stockholm, og gjer det gjerne her, i desse smakfulle romma der ånda frå Bellman, Taube og Vreeswijk sit tungt og musikalsk i veggene.

Köttbullar, gräddsås, potatismos, lingon. Det er ein match laga i himmelen. Ein tur rundt i Gamla Stan viser òg kor populær denne retten er. Han står øvst på alle utemenyane. Det er kan hende ein klisjé, men så lenge ein klisjé smakar så godt, har eg ikkje noko som helst problem med det. Eg seier som Bellmann: Skål og gutår!

Dagfinn Nordbø er satirikar og tekstforfattar.

post@nordbo.no