Havørn og sjøfugl
«Det er nyttig med kontrollerte eksperiment gjennomført over lang tid på mange stader.»
Havørn med fisk over Fløan ved Løfsnes i Flatanger.
Foto: Stian Lysberg Solum / NTB
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Natur
Mange lekfolk seier å ha sett at havørn jagar opp ulike sjøfuglarter frå reira, og at ramn, stormåsar og havørn fråtsar i ungar og egg (leiaren i Dag og Tid 16. august). Fuglespesialistar og havørnkunnige som Alv Ottar Folkestad (Dag og Tid 23. august) grunngjev godt at havørna berre et fisk og åtsel og aldri medverkar til sjøfuglnedgang. Årsaka til bestandsnedgangane til sjøfuglar er alltid mangel på artane dei skulle fôra kjuklingane med.
Samstundes er det underleg at sjøfuglar som hekkar i byar utan havørn, finn mat til sine ungar, medan fuglar i nærliggjande fuglekoloniar med havørn ikkje finn mat til sine.
Naturen er mangslungen, og det er ofte vanskeleg å vita samanhengar, noko som er sant i ein periode ein stad, treng ikkje vera sant same staden i eit anna tidsrom eller ein annan stad. Difor er det nyttig med kontrollerte eksperiment gjennomført over lang tid på mange stader. Ein kunne, basert på fuglekunnskap og lokal tru på at havørna er årsaka, finna fire hekkeområde for raudlista sjøfugl og etter loddtrekking fella alle havørnane (ikkje raudlista) ein klarte i to av dei og hatt dei andre områda som kontrollområde. Etter fem eller ti år kunne ein byta fellings- og kontrollområde.
Dugande fugleforskarar måtte registrera verknaden av tiltaka på havørn- og sjøfuglbestandane. Ved økologisk forsking er det ei stor utfordring å skaffa nok langsiktig finansiering. Ved dette eksperimentet vil det vera ei større utfordring at havørn er eit heilagt totemdyr for ein del fugleinteresserte.
Det vil skjera dei i hjarta om ørner måtte fellast for å visa at dei har rett. Og endå verre ville det vore om dei tok feil. Kanskje mangel på mat til ungane er årsaka nokre stader, auka havørnbestand andre stader?
Torstein Storaas er professor emeritus ved Høgskolen i Innlandet.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ønskjer du å delta i debatten? Då kan du sende innlegget ditt til ordskifte@dagogtid.no
Natur
Mange lekfolk seier å ha sett at havørn jagar opp ulike sjøfuglarter frå reira, og at ramn, stormåsar og havørn fråtsar i ungar og egg (leiaren i Dag og Tid 16. august). Fuglespesialistar og havørnkunnige som Alv Ottar Folkestad (Dag og Tid 23. august) grunngjev godt at havørna berre et fisk og åtsel og aldri medverkar til sjøfuglnedgang. Årsaka til bestandsnedgangane til sjøfuglar er alltid mangel på artane dei skulle fôra kjuklingane med.
Samstundes er det underleg at sjøfuglar som hekkar i byar utan havørn, finn mat til sine ungar, medan fuglar i nærliggjande fuglekoloniar med havørn ikkje finn mat til sine.
Naturen er mangslungen, og det er ofte vanskeleg å vita samanhengar, noko som er sant i ein periode ein stad, treng ikkje vera sant same staden i eit anna tidsrom eller ein annan stad. Difor er det nyttig med kontrollerte eksperiment gjennomført over lang tid på mange stader. Ein kunne, basert på fuglekunnskap og lokal tru på at havørna er årsaka, finna fire hekkeområde for raudlista sjøfugl og etter loddtrekking fella alle havørnane (ikkje raudlista) ein klarte i to av dei og hatt dei andre områda som kontrollområde. Etter fem eller ti år kunne ein byta fellings- og kontrollområde.
Dugande fugleforskarar måtte registrera verknaden av tiltaka på havørn- og sjøfuglbestandane. Ved økologisk forsking er det ei stor utfordring å skaffa nok langsiktig finansiering. Ved dette eksperimentet vil det vera ei større utfordring at havørn er eit heilagt totemdyr for ein del fugleinteresserte.
Det vil skjera dei i hjarta om ørner måtte fellast for å visa at dei har rett. Og endå verre ville det vore om dei tok feil. Kanskje mangel på mat til ungane er årsaka nokre stader, auka havørnbestand andre stader?
Torstein Storaas er professor emeritus ved Høgskolen i Innlandet.
Fleire artiklar
Skodespelar Svein Tindberg flettar saman eigne barndomserfaringar med 4000 år gamle forteljingar frå Bibelen.
Foto: Marcel Leliënhof
Høgaktuelle forteljingar frå Midtausten
Trur vi Bibelen er ei utdatert bok, tek vi feil. Svein Tindberg syner korleis gamle jødisk-kristne soger talar til vår eksistens no når bombene fell mellom folkeslag.
Foto: Dag Aanderaa
Pyntesjuke og luksuslov
Christian Kvart ville styre pynten, krydderet og konfekten.
Miridae, ei bladtege med oval form.
Foto: via Wikimedia Commons
Levande innsikt om døyande insekt
Ein optimistisk tone råder i ei tettpakka faktabok om dystre utsikter for insekta.
Moss–Horten-ferja er den mest trafikkerte i landet. Skjer det noko uføresett, som då dei tilsette blei tatt ut i LO-streik i fjor, veks køane på begge sider av fjorden.
Foto: Terje Bendiksby / AP / NTB
Pengegaloppen i ferjetoppen
Det står ei Norled-ferje her og ei Torghatten-ferje der – innstilte. Ferja, ein livsnerve for mange, er eigd av folk vi ikkje aner kven er, utanfor vår kontroll.
Yrka med det høgste sjukefråværet er kvinnedominerte med relasjonelt arbeid og høge emosjonelle krav, skriv Lill Sverresdatter Larsen.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Langvarig overbelastning gir rekordhøyt sykefravær
«Vi har lenge drevet en dugnad for å holde skuta flytende.»
Papiravisa