Foto: Gyldendal
I dag eit dikt om døden. Det er eit av dei meir kjende av Emil Boyson (1897–1979), som forfatta tre nyskapande romanar 1927–37, omsette utanlandsk poesi 1946–65, gav ut åtte diktsamlingar 1920–59. Det spesielle med diktet er at det har fått ein annleis tittel. «En Passager under Ordre» frå 1957 vart til «Før Skipet seiler» i utvalet 70 dikt (1974, redigert av Asbjørn Aarnes). Slike endringar var sjeldne hos denne diktaren. Teksten er dessutan ikkje teken med i Boysons Utvalgte dikt (1959) og seinare.
Diktet er halde i den halvt omstendelege, riksmålsprega tonen som Boyson valde. Første halvdel (fram til fregatten blir seglklar) er på to hovudsetningar, åtte liner. Andre halvdel er på éi innfløkt hovudsetning, med ni liner, fram til skipet står ut. Vi forstår at seglasen er livets seglas, som endar i «landene bak havet».
Teksten er forma som ein tiltale til diktets du: «du ser», «dine sanser, visere enn du», «når du er (ikke) helt-ut rede», «plutselig travlhet rive dig ombord», «skipet (…) fører dig bort».
Tittelen «Før Skipet seiler» gjev den situasjonen diktet skildrar. Tittelen «En Passager under Ordre» er ei tolking av det diktet seier, der den tiltalte «du» er passasjeren. Men er dette ein «passasjerbåt»? Kven andre er om bord? Kven har gjeve ordren?
Kvifor er diktet, uansett tittel, fjerna frå Boysons samleutgåver? Har det vorte så dårleg? Eller er det ein forlagsblunder at diktet har forsvunne?
Det er teke med i ulike norske diktantologiar.
Jan Erik Vold
Før Skipet seiler
Alt flere tegn gir vink om snarlig oppbrudd;
du ser dem med fremmed blikk, skjønt langfærds-tanker
stundom streifer landene hinsides havet.
Ennu, som skulde havnen hvor seilerne venter
være din fødestavn og ditt hjem for alltid,
legger ditt virke, i blinde, dag til dag;
men dine sanser, visere enn du,
aner, alt mer, at snart er fregatten seilklar.—
Det skal ikke hende når du er helt-ut rede;
langt heller når ditt sind, en solblek morgen
eller en stjernekveld, i søt betraktning
har foldet sig sammen om øieblikkets skjønnhet –
da, med ett, skal korte kommando-rop
og plutselig travlhet rive dig ombord
uten en avskjed; og innen du fullt forstår
at tegnene talte sant, står skipet ut,
og fører dig bort – mot landene bak havet.
Emil Boyson
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
I dag eit dikt om døden. Det er eit av dei meir kjende av Emil Boyson (1897–1979), som forfatta tre nyskapande romanar 1927–37, omsette utanlandsk poesi 1946–65, gav ut åtte diktsamlingar 1920–59. Det spesielle med diktet er at det har fått ein annleis tittel. «En Passager under Ordre» frå 1957 vart til «Før Skipet seiler» i utvalet 70 dikt (1974, redigert av Asbjørn Aarnes). Slike endringar var sjeldne hos denne diktaren. Teksten er dessutan ikkje teken med i Boysons Utvalgte dikt (1959) og seinare.
Diktet er halde i den halvt omstendelege, riksmålsprega tonen som Boyson valde. Første halvdel (fram til fregatten blir seglklar) er på to hovudsetningar, åtte liner. Andre halvdel er på éi innfløkt hovudsetning, med ni liner, fram til skipet står ut. Vi forstår at seglasen er livets seglas, som endar i «landene bak havet».
Teksten er forma som ein tiltale til diktets du: «du ser», «dine sanser, visere enn du», «når du er (ikke) helt-ut rede», «plutselig travlhet rive dig ombord», «skipet (…) fører dig bort».
Tittelen «Før Skipet seiler» gjev den situasjonen diktet skildrar. Tittelen «En Passager under Ordre» er ei tolking av det diktet seier, der den tiltalte «du» er passasjeren. Men er dette ein «passasjerbåt»? Kven andre er om bord? Kven har gjeve ordren?
Kvifor er diktet, uansett tittel, fjerna frå Boysons samleutgåver? Har det vorte så dårleg? Eller er det ein forlagsblunder at diktet har forsvunne?
Det er teke med i ulike norske diktantologiar.
Jan Erik Vold
Før Skipet seiler
Alt flere tegn gir vink om snarlig oppbrudd;
du ser dem med fremmed blikk, skjønt langfærds-tanker
stundom streifer landene hinsides havet.
Ennu, som skulde havnen hvor seilerne venter
være din fødestavn og ditt hjem for alltid,
legger ditt virke, i blinde, dag til dag;
men dine sanser, visere enn du,
aner, alt mer, at snart er fregatten seilklar.—
Det skal ikke hende når du er helt-ut rede;
langt heller når ditt sind, en solblek morgen
eller en stjernekveld, i søt betraktning
har foldet sig sammen om øieblikkets skjønnhet –
da, med ett, skal korte kommando-rop
og plutselig travlhet rive dig ombord
uten en avskjed; og innen du fullt forstår
at tegnene talte sant, står skipet ut,
og fører dig bort – mot landene bak havet.
Emil Boyson
Fleire artiklar
Foto: Agnete Brun
Med den monumentale boka Sjøfareren Erika Fatland gitt oss eit uvant, og skremmande, perspektiv på europeisk kolonialisme.
Kongsbonden Johan Jógvanson bur i den Instagram-venlege bygda Saksun. Men sjølv om han skjeller ut turistar, er det ikkje dei han er forbanna på. Det er politikarane inne i Tórshavn.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Turistinvasjonen har gjort Johan Jógvanson til den sintaste bonden på Færøyane.
Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.
Foto: Fredrik Varfjell / NTB
Kapitulasjon i klimapolitikken
Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.
Foto: Gyldendal
Erfaringar av tap og nytt liv
Debutdikta til Anngjerd Rustand eig omhug for omverda og er skrivne med klårleik og vent, sanseleg nærvær.
Teikning: May Linn Clement
Intellektuell boms
«Stormeister Kaufman skriv at Steve Brandwein er den personen som har prega han mest.»