I 1948 reiste Herman Wildenvey til Portugal, til strand- og kasinobyen Estoril, rett ved Lisboa. Der skreiv han «Portugisisk» – ein diktsyklus av fire dikt som kom på prent i samlinga Polyhymnia (1952). Den gongen var Wildenvey mellom få nordmenn som reiste til «Syden». I dag kan mange kjenne seg att i dikta, ja, særleg no, etter to år med korona, kunne vi skrive under på desse versa: «Et frikvarter fra det kalde nord/ måtte vel finnes et sted på jord./ Jeg fant det i Estoril» og «Men la meg fortelle om skjønn natur/ her under solens diktatur».

«Solens diktatur» – det skulle varsle ein kritisk passasje om Salazar, diktator i landet fram til 1968. Men metaforen er tvitydig, og det er nok den sterke sola han meiner. Wildenvey var ingen politisk diktar, vi går til verka hans for å nyte andre kvalitetar.

Då Wildenvey var i Portugal, var det andre ting som stod i hovudet hans. Det fortel Tom Lotherington om i biografien Wildenvey – et dikterliv (1995). Det var for å koma unna alkohol og for å skrive dikt. «Alt flasker seg, uten flasker av noe slag. Jeg har begynt å arbeide. Å Gud velsigne deg. Jeg tror jeg kan skrive», skreiv Wildenvey til Gisken, sin kjære.

Og han reiste for å koma unna dei sure bokmeldingane til Philip Houm. Kanskje er det Houm Wildenvey tenkjer på her, med «sure miner», men Houm hadde likevel neppe vorte imponert: «Her syntes de sure miner/ å være en saga blott./ Jeg hilser fra appelsiner,/ bananer og annet godt,/ fra sekelgrå borgruiner/ som lenge i fred har stått./ Jeg hilser fra Sigurd Jorsalfar/ som kom her og vikinge-våpen bar/ mot maurernes Cintraslott».

Wildenvey er meir heldig i utdraga frå diktsyklusen som står ved sida av. Magalhães og Vasco da Gama er sjølvsagt dei kjende oppdagarane, medan Camões er kjend for eposet Os Lusíadas (1572). Passasjen endar i skildring av ein stordom oppsmuldra i fattigdom – eit syn som enno finst i Portugal, men òg eit memento mori til store sivilisasjonar.

Ronny Spaans